7 Νοεμβρίου, 2025Επικαιρότητα / Ηλεία / Κεντρικά / Κοινωνία / Πολιτισμός
Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΗΜΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΥΡΓΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΜΕ ΒΑΣΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ACTION PLAN ΤΗΝ ΤΡΙΑΔΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ : <<ΚΑΤΑΚΟΛΟ – ΠΥΡΓΟΣ – ΟΛΥΜΠΙΑ>> ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΛΟΠΛΕΥΡΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΤΡΟΧΙΑ
Δευτερογενής έρευνα,
συγκέντρωση στοιχείων
και ποικιλίας
προσλήψεων τρίτων για τον προορισμό
Στο πλαίσιο της δευτερογενούς έρευνας, συγκεντρώθηκαν και αναλύθηκαν διαθέσιμα
στοιχεία, μελέτες και δεδομένα που αφορούν τον δήμο Πύργου και το Δημοτικό Λιμενικό
Ταμείο Κατακόλου, ενώ πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις και συνεντεύξεις με
θεσμικούς εκπροσώπους και τοπικούς επαγγελματίες. Από τον συνδυασμό αυτών των
πηγών αναδείχθηκαν κρίσιμες διαπιστώσεις για τις συνθήκες που καθορίζουν την
τουριστική και γενικότερη οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι η τουριστική ανάπτυξη του Πύργου δεν μπορεί να
εξεταστεί αποκομμένα από τα υπόλοιπα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά
ζητήματα που επηρεάζουν τον τόπο. Η παρατεταμένη οικονομική κρίση, οι συνέπειες της
πανδημίας, οι δημογραφικές πιέσεις, η υποχώρηση της αγροτικής παραγωγής, η ελλιπής
συντήρηση βασικών υποδομών, η έλλειψη εργατικού δυναμικού, καθώς και η μη
ολοκληρωμένη αξιοποίηση του φυσικού πλούτου (δάση, ρέματα, ακτογραμμή)
αποτελούν εμπόδια που αναφέρθηκαν συστηματικά από τους συνομιλητές μας. Οι
επαγγελματίες τονίζουν ότι για να μπορέσει ο δήμος να επενδύσει με συνέπεια σε
δράσεις εξωστρέφειας, θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστούν ορισμένα από αυτά τα
θεμελιώδη ζητήματα.
Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στην έλλειψη ενιαίας τουριστικής ταυτότητας και συνεπούς
προβολής του προορισμού. Παρά τη διεθνή φήμη του Κατάκολου ως λιμανιού
κρουαζιέρας και την εμβληματική θέση της Αρχαίας Ολυμπίας, η εικόνα του Πύργου
παραμένει θολή και συχνά απούσα από το αφήγημα της περιοχής. Η πόλη, αν και
πρωτεύουσα του νομού, δεν έχει καταφέρει να λειτουργήσει ως αυτόνομος πόλος έλξης
επισκεπτών, αλλά κυρίως ως σημείο διέλευσης. Αυτό έχει ως συνέπεια η τουριστική
δραστηριότητα να είναι ανισοβαρής: το Κατάκολο να βιώνει έντονη εποχική
37
κινητικότητα, ενώ ο Πύργος και οι κοινότητες της ενδοχώρας να μένουν σε δεύτερη
μοίρα.
Αναδείχθηκε επίσης η έλλειψη διασύνδεσης και συνεργασίας μεταξύ παρόχων
υπηρεσιών. Παρά την ύπαρξη ποιοτικών μονάδων εστίασης, τοπικών προϊόντων υψηλής
αξίας (ελαιόλαδο, κρασί, σταφίδα, μέλι), πολιτιστικών υποδομών και φυσικών τοπίων, η
συνολική εμπειρία του επισκέπτη δεν «δένει» σε ένα ολοκληρωμένο αφήγημα. Οι
επισκέπτες κρουαζιέρας συχνά μεταφέρονται απευθείας στην Ολυμπία χωρίς να
αλληλεπιδράσουν με την πόλη του Πύργου, ενώ οι ξένοι επισκέπτες που γνωρίζουν την
περιοχή εστιάζουν σχεδόν αποκλειστικά σε συγκεκριμένα τοπόσημα (Ολυμπία,
Κατάκολο) χωρίς να υπάρχει αναγνώριση του συνόλου του δήμου ως προορισμού.
Επιπλέον, ιδιαίτερα έντονη είναι η έλλειψη οργανωμένων εμπειριών και
δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να παρατείνουν τη διαμονή και να ενισχύσουν την
κατανάλωση των επισκεπτών. Παρά το πλούσιο φυσικό και πολιτιστικό απόθεμα της
περιοχής, απουσιάζουν δομημένα τουριστικά πακέτα, θεματικές διαδρομές, ξεναγήσεις,
watersports ή βιωματικές δράσεις που θα επέτρεπαν στον επισκέπτη να γνωρίσει σε
βάθος τον τόπο, πέρα από μια τυπική στάση στο Κατάκολο ή μια επίσκεψη στην Ολυμπία.
Αυτή η έλλειψη περιορίζει σημαντικά τη δυνατότητα μετατροπής της παροδικής
επισκεψιμότητας σε παρατεταμένη παραμονή και ουσιαστική οικονομική ωφέλεια για
τον δήμο Πύργου.
Οι προσλήψεις τρίτων για τον Πύργο και το Κατάκολο εμφανίζουν ένα ενδιαφέρον
μοτίβο: υπάρχει σημειακή αναγνωρισιμότητα αλλά όχι ενιαία ταυτότητα. Η εικόνα του
προορισμού για τον Έλληνα επισκέπτη είναι συνδεδεμένη με το Κατάκολο, τη θάλασσα
και την εκδρομή στην Ολυμπία, ενώ για τον ξένο τουρίστα η γνώση εξαντλείται σχεδόν
αποκλειστικά στον αρχαιολογικό χώρο. Δεν υπάρχει ξεκάθαρο branding που να
διαφοροποιεί τον δήμο Πύργου ούτε καμπάνιες που να προβάλλουν το σύνολο της
περιοχής ως αυθεντικό τουριστικό προϊόν.
Συμπερασματικά, η φήμη του προορισμού αρκεί για να στηρίξει παροδικές μορφές
επισκεψιμότητας – κυρίως ημερήσιες εκδρομές ή ολιγόωρη παραμονή λόγω
38
κρουαζιέρας – χωρίς όμως να οδηγεί σε παρατεταμένη διαμονή και υψηλή τουριστική
κατανάλωση στην πόλη. Ο Πύργος, παρά το δυναμικό του, δεν έχει ακόμη καταφέρει να
κεφαλαιοποιήσει τη γεωγραφική του θέση και τα τοπικά του πλεονεκτήματα, με
αποτέλεσμα να περιορίζεται σε μια «δευτερεύουσα» εικόνα σε σχέση με τα μεγάλα
τοπόσημα του νομού. Η έλλειψη στρατηγικής διασύνδεσης μεταξύ Κατακόλου, Πύργου
και ενδοχώρας αποτελεί το βασικό εμπόδιο στην καθιέρωση του δήμου ως
ολοκληρωμένου και ανταγωνιστικού τουριστικού προορισμού.
Σχέδιο πρότασης διασύνδεσης των τοπικών επαγγελματιών και
λοιπών εταίρων που συνδέονται με την τουριστική βιομηχανία με
στόχο τη δημιουργίας μιας Τοπικής Συμμαχίας
Οι πρώτες συζητήσεις με επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο δήμο Πύργου και
στο Κατάκολο ανέδειξαν ένα μωσαϊκό απόψεων και συναισθημάτων. Από τη μία πλευρά,
εντοπίζεται μια κόπωση, κυρίως σε νεότερους επαγγελματίες, που αισθάνονται ότι
αγωνίζονται μεμονωμένα απέναντι στις αντιξοότητες του κλάδου και την έλλειψη
υποστηρικτικών δομών. Από την άλλη, όμως, υπάρχουν και προσωπικότητες-«άγκυρες»
που με την πίστη και τη συνέπειά τους αποδεικνύουν, ότι ο τόπος διαθέτει τα
προτερήματα και τις δυνατότητες για μια ουσιαστική αναπτυξιακή πορεία. Πρόκειται για
ανθρώπους που εμπνέουν, κινητοποιούν και παρασύρουν θετικά το περιβάλλον τους,
δημιουργώντας παραδείγματα συνεργασίας και συλλογικής δράσης. Το σίγουρο είναι,
όσο κλισέ και αν ακούγεται, ότι οι ντόπιοι αγαπούν πολύ τον τόπο τους, το δήμο τους,
και ότι θα ήθελαν να τον δούνε να αναπτύσσεται και να προοδεύει ακόμα περισσότερο.
Δεν διακρίνονται στοιχεία παραίτησης, αλλά, κυρίως, διάθεση για αγώνες και μάχη.
Η έκφραση βούλησης της διοίκησης για περισσότερη εξωστρέφεια προσωποποιημένη
στο πρόσωπο του Αντιδημάρχου Τουρισμού με την εμφανή στήριξη του Δημάρχου ήδη
39
παρακινεί θετικά τους ανθρώπους της αγοράς να στοιχηθούν πίσω από μια κοινού
συμφέροντος προσπάθεια.
Γύρω από αυτές τις πρώτες προσωπικότητες, θεσμικές ή και μη, η δημοτική αρχή μπορεί
να οργανώσει έναν πυρήνα διαλόγου και πρωτοβουλιών. Όπως ξεκίνησε με την Επιτροπή
Τουρισμού και με αφετηρία αυτή μπορεί μέσα από θεσμικές και άτυπες ομάδες,
συναντήσεις εργασίας και δίκτυα συνεργασίας, να διαμορφωθεί μια Τοπική Συμμαχία με
συγκεκριμένους, βραχυπρόθεσμους, αλλά και πιο μακρινούς στόχους. Οι στόχοι
αυτοί βήμα με βήμα θα φέρουν αποτελέσματα ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των
πολιτών και των επαγγελματιών, ενώ παράλληλα θα δημιουργούν τις συνθήκες για την
ωρίμανση μεγαλύτερων στρατηγικών σχεδίων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
Μια πρώτη συζήτηση θεσμοθετημένη σε ένα τακτικό πλαίσιο συναντήσεων θα
μπορούσε να αφορά στη δημιουργία εμπειριών και υπηρεσιών προσανατολισμένων
στους τουρίστες, στους επισκέπτες από μακριά. Η συμμετοχή μας στον αρχικό διάλογο
με τους επαγγελματίες της περιοχής μας έδειξε, ότι γενικότερα λείπει από τον προορισμό
η εξωστρεφής αντίληψη και σκέψη. Πρέπει να είναι σαφές, ότι είναι πολύ διαφορετικά
αυτά που απασχολούν τους δημότες και ντόπιους από αυτά που παρακινούν και
ενδιαφέρουν τους επισκέπτες. Μια πρώτη διερεύνηση, λοιπόν, θα είναι χρήσιμο να
εξετάσει τι θα μπορούσε να ξεχωρίσει από τις προσφερόμενες υπηρεσίες ή τα
προσφερόμενα τοπικά προϊόντα και πως αυτά θα αναδειχθούν, για να παρουσιαστούν
προς τρίτους.
Για να καλλιεργηθεί αυτό το οικοσύστημα συνεργασίας, απαιτείται ένας σταθερός
εμπνευστής και συντονιστής, συστηματικός και επίμονος διάλογος, ειλικρινής ανταλλαγή
εμπειριών και γνώσης, καθώς και οργανωμένα προγράμματα συναντήσεων,
παρουσιάσεων και επιμορφωτικών δράσεων. Η δημιουργία μιας Τοπικής Συμμαχίας δεν
είναι μόνο εργαλείο δικτύωσης, αλλά βασικός μοχλός έμπνευσης και παρακίνησης, ώστε
η επαγγελματική κοινότητα να χειραφετηθεί και να λειτουργήσει με όρους συλλογικού
οφέλους, ενισχύοντας έτσι την τουριστική ταυτότητα και τη δυναμική του προορισμού.
Πρώτα από όλα, επαναλαμβάνουμε, χρειάζεται να αλλάξει η πρόσληψη και άποψη για
40
την τουριστική εμπειρία, να προσαρμοστεί στον τρόπο που την εννοεί και την περιμένει
να τη συναντήσει ο σύγχρονος ταξιδιώτης.
Συμπέρασμα
Η πρώτη ανάλυση των ερωτηματολογίων του δήμου Πύργου και του Δημοτικού
Λιμενικού Ταμείου του Κατάκολου αποκαλύπτει, καταρχήν, μια συζήτηση που περίμενε
σε τοπικό επίπεδο πολύ καιρό να ανοίξει. Η εξωστρέφεια και η τουριστική εξέλιξη του
δήμου εξαιτίας ενδεχομένως και της αυτόματης προόδου του λιμανιού του Κατάκολου
και τον υψηλό αριθμό αφίξεων των κρουαζιερόπλοιων δεν είχε μπει ποτέ μέχρι τώρα με
συγκροτημένο τρόπο στην ατζέντα μιας δημοτικής αρχής. Έτσι, ένα σημαντικό δυναμικό
προς αξιοποίηση που υπάρχει στην περιοχή παραμένει εν πολλοίς αδρανές και
ανεκμετάλλευτο. Ο δήμος Πύργου διαθέτει πλούσιο φυσικό περιβάλλον, ιστορική και
πολιτιστική κληρονομιά, υψηλής ποιότητας τοπικά προϊόντα, καθώς και στρατηγική
γεωγραφική θέση, τόσο για την πρόσβαση στην δυτική Πελοπόννησο όσο -με την
ολοκλήρωση της Ολύμπιας Οδού- και στην υπόλοιπη Ελληνική ενδοχώρα. Οι δημότες και
οι επαγγελματίες της περιοχής διψάνε για έναν ολοκληρωμένο διάλογο που θα αφορά
στην περαιτέρω ανάπτυξη και στοχευμένη προβολή του τόπου τους. Πιστεύουν σε
αυτόν. Εξίσου ισχυρά, όμως, θεωρούν, ότι δεν έχει υπάρξει ποτέ ως τώρα μια
οργανωμένη προσπάθεια ανάδειξης της δυναμικής του δήμου.
Η σημερινή κατάσταση χαρακτηρίζεται από διάσπαση δυνάμεων, απουσία σημαντικών
υπηρεσιών, έλλειψη συντονισμού και περιορισμένη προβολή. Η τουριστική εμπειρία
παραμένει αδόμητη και αποσπασματική: η κίνηση στο Κατάκολο συνδέεται αποκλειστικά
σχεδόν με τις κρουαζιέρες, το επίνειο τους Πύργου λειτουργεί ως έξοδος/είσοδος
αποκλειστικά για την Ολυμπία, ενώ η πόλη του Πύργου και οι γύρω κοινότητες δεν
αξιοποιούν πλήρως τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα, για να προσελκύσουν
επισκεψιμότητα. Οι επισκέπτες, τόσο Έλληνες όσο και ξένοι, γνωρίζουν αποσπασματικά
σημεία ενδιαφέροντος και η απουσία οργανωμένων δραστηριοτήτων, θεματικών
41
διαδρομών και βιωματικών εμπειριών περιορίζει την παραμονή και την κατανάλωση
στον προορισμό.
Η έλλειψη ενιαίας ταυτότητας και συνεπούς προβολής του δήμου Πύργου αποτελεί τον
βασικό παράγοντα που περιορίζει την εξωστρέφεια και την αναγνωρισιμότητα σε εθνικό
και διεθνές επίπεδο. Παράλληλα, η χαλαρή διασύνδεση μεταξύ επαγγελματιών, φορέων
και οργανισμών τουρισμού δυσχεραίνει την ανάπτυξη συνεκτικών και ολοκληρωμένων
δράσεων.
Η δημιουργία μιας Τοπικής Συμμαχίας, γύρω από προσωπικότητες-«άγκυρες» και
θεσμικούς εκπροσώπους, σε συνδυασμό με πρωτοβουλίες, όπως οινοτουριστικά
σαββατοκύριακα, γαστρονομικές και πολιτιστικές διαδρομές, βιωματικές εμπειρίες και
δράσεις για την προβολή της παράκτιας και θαλάσσιας κληρονομιάς του Κατάκολου,
αποτελεί στρατηγική απάντηση στα σημερινά κενά. Μέσα από συντονισμένες ενέργειες,
συνεχή διάλογο, εκπαιδευτικά προγράμματα και οργανωμένες δράσεις, ο δήμος Πύργου
μπορεί να μετατραπεί σε έναν ολοκληρωμένο, βιώσιμο και ανταγωνιστικό τουριστικό
προορισμό.
Η χαμηλή ανταπόκριση από τους επισκέπτες στην πρόθεση διερεύνησης της τουριστικής
εμπειρίας καταδεικνύει, τέλος, την έλλειψη ολοκληρωμένης κουλτούρας φιλοξενίας
προς τρίτους. Μοιάζει διεκπεραιωτική (transit) πολλές φορές η επίσκεψη στο δήμο
Πύργου και όχι επίσκεψη τελικού προορισμού.
Συμπερασματικά, ο δήμος Πύργου διαθέτει όλα τα θεμελιώδη στοιχεία για μια
ουσιαστική και βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, αρκεί να υπάρξει συντονισμός, συλλογική
δράση και στρατηγικός προγραμματισμός. Η επιτυχία του εξαρτάται από τη δημιουργία
ενός κοινού οράματος για τον προορισμό, την κινητοποίηση των τοπικών επαγγελματιών
και την ένταξη της περιοχής σε ένα ευρύτερο αναπτυξιακό σχεδιασμό.
42
******** [...]