Ο Επίτιμος Δικηγόρος, λογοτέχνης και συγγραφέαςΛεωνίδας Μαργαρίτης γράφει για τον Μπελογιάννη
Ο ANΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΙΦΑΛΟ
ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ 70 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ
(30-3-1952 —– 30-3-2022)
Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επιτ.Δικηγόρου
Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών
Αντιπροέδρου Α.Σ.Π.Ε.
Ήταν Κυριακή 30 Μάρτη του 1952 στις 3 το πρωί που ο Βασιλικός Επίτροπος συνοδευόμενος από στρατιωτικό ιερέα και απόσπασμα χωροφυλακής παρέλαβε από τις φυλακές Καλλιθέας τους μελλοθανάτους.
Σε λίγο το μεταγωγικό αυτοκίνητο ΕΒΧ 99 έφτανε στον τόπο της εκτελέσεως στο Γουδί. Σε απόσταση 150 μέτρων όρθωνε τον σκοτεινό του όγκο το εκκλησάκι που είχε κτιστεί στο σημείο που εκτέλεσαν τους «έξι» το `22. Τα 24 μάνλιχερ χτύπησαν και τους θανάτωσαν .
Ο Μπελογιάννης σωριάστηκε κρατώντας την αριστερή του πλευρά.
Το ρολόι της ιστορίας σήμανε 4.15 και είχαν όλα τελειώσει.
Η επίσημη Κυβερνητική ανακοίνωση έγραφε τα εξής:
«Ανακοινούμεν ότι σήμερον 30 Μαρτίου και ώραν 4.15 πρωϊνήν εξετελέσθησαν οι καταδικασθέντες σε θάνατο επί κατασκοπεία υπό του Τακτικού Στρατοδικείου Αθηνών, Μπελογιάννης, Αργυριάδης, Καλούμενος και Μπάτσης εις τον συνήθη τόπο εκτελέσεων Γουδί, τηρηθεισών όλων των νομικών διατυπώσεων»
Μ’ αυτό τον τρόπο έγινε γνωστή η εκτέλεση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του… ΄Ήταν το αποκορύφωμα και η τελευταία πράξη της τραγωδίας που παίχθηκε τρία ακριβώς χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου που στοίχισε στη χώρα και το λαό μας ακριβά.
Η θυσία του Μπελογιάννη εκείνη την εποχή, όπως τη βλέπουμε σήμερα από ένα βάθος ορίζοντα τόσο χρόνων έγινε μέσα στο πλαίσιο της διαμάχης της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας.
Στο στρατό κυριαρχούσαν τα πλέον ακραία στοιχεία και ο ΙΔΕΑ, ενώ στην πολιτική ζωή το Κέντρο. Πιο πάνω το παλάτι και ακόμη πιο πάνω τα μεγάλα αφεντικά οι Αμερικάνοι.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα έρχεται παράνομα ο Μπελογιάννης στην Ελλάδα για να συλληφθεί έξη μήνες αργότερα, να ακολουθήσει μια δίκη παρωδία με την κατηγορία για παράβαση του Α. Ν. 509/47.
Η Κυβέρνηση προσπαθεί να σταματήσει τη δίκη, οι στρατοδίκες όμως-στη σύνθεση του Δικαστηρίου μετείχε και ο μετέπειτα δικτάτορας Παπαδόπουλος- αρνούνται να υπακούσουν.
Με την απόφαση που εκδίδεται καταδικάζονται σε θάνατο ένδεκα πατριώτες.
Την επομένη ο Πλαστήρας δηλώνει ότι δεν πρόκειται να γίνουν οι εκτελέσεις.
Ακολουθεί νέα δίκη του Μπελογιάννη και 28 συντρόφων του. Η κατηγορία αυτή τη φορά είναι για κατασκοπεία.
Καταδικάζονται σε θάνατο με πρώτο τον Μπελογιάννη.
Ο Πλαστήρας παθαίνει εγκεφαλικό και αντικαθίσταται από το Σ. Βενιζέλο .
Η παγκόσμια κινητοποίηση για τη σωτηρία του Μπελογιάννη και των συντρόφων του έχει κορυφωθεί.
Οι Αμερικάνοι όμως έχουν άλλη γνώμη.
Πιέζουν να γίνουν οι εκτελέσεις οπωσδήποτε.
Η υπόθεση έφτασε στο Συμβούλιο Χαρίτων το οποίο έκανε δεκτές 4 αιτήσεις κι απέρριψε τις υπόλοιπες 4.
Η εκτέλεση του αγωνιστή Μπελογιάννη αποδεικνύει τον υποτελή χαρακτήρα της Ελληνικής πολιτικής ηγεσίας εκείνης της περιόδου, αλλά και για πολλά χρόνια αργότερα.
Ο θάνατος του Μπελογιάννη συνδέεται με τις εξορίες, τους βασανισμούς, τις διακρίσεις και την περιθωριοποίηση που υπέστησαν χιλιάδες αγωνιστές που πρόσφεραν στον αντιναζιστικό αγώνα ,σαν τίμιοι πατριώτες.
«Ο Άνθρωπος με το γαρίφαλο» του Πάμπλο Πικάσο παραμένει στη μνήμη μας σαν μια εικόνα ενός ανθρώπου που νηφάλια με θάρρος και καρτερικότητα αποδέχεται το θάνατο, υπερασπιζόμενος τις ιδέες του , τα πιστεύω του και την αξιοπρέπειά του.
Στη μνήμη του μεγάλου Ηλείου Αγωνιστή ανασύρω από το αρχείο μου και παραθέτω την με αριθμό 401/6-9-1938 απόφαση του Δικαστηρίου των εν Πάτραις Εφετών(Τμήματος Διακοπών) με την οποία ο τότε φοιτητής Νομικής Νίκος Μπελογιάννης καταδικάσθηκε για το αδίκημα της διάδοσης, ανάπτυξης και εφαρμογής θεωριών, ιδεών κοινωνικών και οικονομικών συστημάτων.
Η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν φυλάκιση τεσσάρων ετών και εκτόπιση ενός έτους στη Φολέγανδρο.
Με την ίδια απόφαση του επιβλήθηκε ακόμη φυλάκιση δύο (2) ετών και εκτόπιση ενός ακόμη έτους στη Φολέγανδρο για το αδίκημα του προσηλυτισμού στις παραπάνω ιδέες καθώς και στέρηση και ανικανότητα άσκησης δικαιωμάτων του άρθρου 2 του Α.Ν.1075/38.
Στη σύνθεση του Δικαστηρίου αυτού συμμετείχαν ο προεδρεύων Εφέτης Ν. Ευθυμίου και οι Εφέτες Β. Κυριακόπουλος και Π. Παπανδρέου την δε εισαγγελική έδρα κατείχε ο Αντιεισαγγελέας Εφετών Σπ. Αλεξανδρόπουλος.
Στην υπόθεση εξετάσθηκαν κλητευθέντες τρεις μάρτυρες κατηγορίας, η Διονυσία χήρα Π. Συλαϊδοπούλου, οικοκυρά κάτοικος Πύργου ετών 55, ο Ιωάννης Νικολακόπουλος καφεπώλης κάτοικος Πύργου ετών 43 και ο Ιωάννης Κυριακόπουλος γεωργός κάτοικος Πύργου ετών 63.
Στα πρακτικά του Δικαστηρίου σημειώνεται , ότι κατέθεσαν όσα και εν τη προανακρίσει. Βεβαίως δεν γνωρίζουμε το πλήρες περιεχόμενο της κατάθεσης τους στο πρωτόδικο Δικαστήριο αφού δεν κατέστη δυνατόν να βρούμε την υπ’ αρίθ.1312/1938 απόφασή του Δικαστηρίου του Πύργου αν και την αναζητήσαμε στα αρχεία του.
Θα περιορισθούμε συνεπώς να παραθέσουμε για την ιστορία τα όσα συμπληρωματικά κατέθεσαν οι εξετασθέντες μάρτυρες ενώπιον του Εφετείου Πατρών.
Η πρώτη μάρτυς Συλαϊδοπούλου κατέθεσε ,ότι είχεν ενοικιάσει εν δωμάτιον της οικίας της, της είπεν ότι ονομάζετο Κ. Σταυρόπουλος, όσον καιρόν εκάθησε εκεί ήτο άγγελος και εδιάβαζε στο σπίτι της.
Ο δεύτερος μάρτυς Νικολακόπουλος κατέθεσε ότι ο κατηγορούμενος επήγαινε μόνος του εις το καφενείον, μίαν φοράν ή δύο την εβδομάδα, διά τον κατηγορούμενον δεν εκατάλαβε εάν είναι κομμουνιστής και
Ο τρίτος μάρτυς Κυριακόπουλος κατέθεσε ότι εις τον κατηγορούμενον είχεν ενοικιάσει εν δωμάτιον εκ της οικίας του ότι ονομάζετο του είπεν Τάκης και ήτο Γραμματεύς της Ασφαλιστικής Εταιρείας Ζωής, μετά έφυγεν από το σπίτι μου και επήγεν εις άλλο όπου και τον έπιασαν.
Ο γραμματέας του Δικαστηρίου ως απολογία του κατηγορουμένου σημειώνει στα πρακτικά τα εξής: «Ο κατηγορούμενος κληθείς εις απολογίαν ομολόγησε την πράξιν του και είπεν να μην τον δικάσουν με αυτόν τον τρομακτικόν Νόμον».
Σ’ αυτές τις καταθέσεις στηρίχθηκε το Δικαστήριο της εποχής εκείνης για να εκδώσει την τόση εξοντωτική απόφασή του.
Αυτά εις μνήμην του ανθρώπου που αγωνίστηκε κατά των ναζιστών ως ηγετικό στέλεχος του Ε.Α.Μ. και για τις ιδέες του τις οποίες δεν απαρνήθηκε ποτέ…