ΒΑΡΒΑΡΑ: ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ *** Γράφει ο συνεργάτης μας Πρόεδρος Εταιρείας Λογοτεχνών κ. Λεωνίδας Γ. Μαργαρίτης
ΒΑΡΒΑΡΑ: ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ
Του συνεργάτη μας κ. Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη, Επιτ. Δικηγόρου
Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών
Είναι γνωστό πως η πρώτη γιορτή του Δεκεμβρίου είναι της Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδας του Πυροβολικού και γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια.
Η εικόνα της σκέπει στοργικά κάθε κανόνι μας.
Στην πατρίδα μας και σε κάθε γωνιά της που υπάρχουν μονάδες του Πυροβολικού, ο κόσμος νιώθει ιδιαίτερα αυτή τη γιορτή που την συνδέει με λαμπρές τελετές και δεξιώσεις.
Καλό είναι να γνωρίσουμε την αγία της μορφή.
Η Αγία Βαρβάρα ήταν μοναχοκόρη του Σατράπη της Νικομήδειας και παρόλο που ανατράφηκε μέσα σε ένα καθαρά ειδωλολατρικό περιβάλλον, σε πολύ μικρή ηλικία έγινε Χριστιανή.
Ο πατέρας της αφού εξάντλησε τις συμβουλές του και τις προσωπικές του προσπάθειες για την επάνοδο της στην ειδωλολατρία, την πρόδωσε ο ίδιος στον Έπαρχο της Νικομήδειας για να την τιμωρήσει.
Μα ούτε οι υποσχέσεις ούτε τα φρικτά βασανιστήρια κατάφεραν να μετατρέψουν την πίστη της νεαρής Βαρβάρας και να την κάνουν να απαρνηθεί τον Χριστιανισμό.
Τελικά ο ίδιος ο πατέρας της, σέρνει το ξίφος του και καθώς η άξια Χριστιανή είναι δεμένη στον τροχό των βασανιστηρίων, την αποκεφαλίζει ο ίδιος για την αδιαλλαξία της.
Μα ο Θεός δεν αφήνει ατιμωρητο τον παιδοκτόνο ειδωλολάτρη. Στέλνει θανατηφόρο κεραυνό και κατακαίει αυτοστιγμεί τον δήμιο πατέρα. Αυτόν, τον τιμωρό κεραυνό συμβολίζουν τα πυρά του πυροβολικού μας.
Η νεαρή Χριστιανή Βαρβάρα πέρασε στη χορεία των Αγίων και Μεγαλομαρτύρων.
Η μνήμη της τιμάται όπως γνωρίζουμε στις 4 Δεκεμβρίου.
Έκτοτε η Αγία Βαρβάρα θεωρείται ως έχουσα εξουσία επί των στοιχείων της φύσεως και την δύναμιν να προφυλάσσει από καταιγίδα, πυρκαγιά και αιφνίδιο θάνατο.
Γι’ αυτό και το 1829 καθιερώθηκε ως προστάτιδα του Ελληνικού Πυροβολικού και την 4ην Δεκεμβρίου του ιδίου έτους γιορτάστηκε το γεγονός τούτο στο στρατόπεδο Πυροβολικού του αρτισύστατου πρώτου «Τάγματος Πυροβολιστών», όπως ονομάζονταν τότε, και προσφέρθηκαν στους επισκέπτες, οι καταστάντες έκτοτε πατροπαράδοτοι λουκουμάδες με κονιάκ.
Η ιστορία της δικιάς μας Βαρβάρας που μέσα στα πλαίσια της Ελληνικής Παράδοσης σας παρουσιάζουμε σήμερα είναι τελείως διαφορετική,
Η ταυτότητα και η προέλευση της χάνονται μέσα στο πέρασμα των καιρών, μας είναι κατά πολύ, άγνωστο το ξεκίνημά της, η ηλικία της, το ταξίδι της ώσπου να φτάσει σε μας.
Εντάσσεται και αυτή στα πολλά έθιμα που συνδέονται με τον εξευγενισμό των φυσικών στοιχείων και την επίκληση της υπέρτατης δύναμης για την ευνοϊκή πορεία των σπαρτών της γης και την καλή σοδειά.
Έχει ενταχθεί στο εορτολόγιο μας και ευτυχώς εξακολουθεί να είναι γνωστή ακόμη σε αρκετούς.
Στη βόρεια Ελλάδα που το κρύο το χειμώνα είναι τσουχτερό και το χιόνι καλόδεχτος συχνός επισκέπτης, λέγεται ο λόγος:
Αγία Βαρβάρα βαρβαρώνει
Άγιος Σάββας σαβανώνει
Κι Άγιος Νικόλας παραγώνι.
Ο εστί μεθερμηνευόμενο πώς της Αγίας Βαρβάρας το κρύο σφίγγει υπερβολικά.
Την επόμενη του Αγίου Σάββα πέφτει συνήθως το πρώτο χιόνι στον κάμπο σαν πάσπαλα-σαν σάβανο το θέλει ο λαός- και πως την άλλη μέρα, του Αγίου Νικολάου, το χιόνι γίνεται πολύ πυκνό πια, σκεπάζει τα πάντα τα παραχώνει.
Γι’ αυτό λοιπόν, επειδή περιμένουν το δυνάμωμα του κρύου οι αγρότες φροντίζουν να έχουν τελειώσει την σπορά και στην πρώτη γιορτή που ακολουθεί ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας, τελούν τη σπονδή τους στο Θεό για να ευλογήσει τον μόχθο τους, να ευνοήσει τη χρονιά, να δώσει καλή εσοδεία.
Η προσφορά τους αυτή είναι η «Βαρβάρα»
Ο καθένας ,πρωί, πρωί μόλις σηκωθεί από το στρώμα, τρέχει να προσφέρει στον άλλον, για το καλό, τη δική του «Βαρβάρα».
Είναι γλυκιά, νοστιμούλα, με ωραίο σταρένιο χρώμα. Είναι υπέροχα αρωματισμένη μ’ ανατολίτικα εξωτικά αρώματα. Είναι γενικά μια χυμώδης, αντιπροσωπευτική «μιγάς».
Ο καθένας που την παίρνει εύχεται ναναι καλή και ευνοϊκή η χρονιά, να ευοδωθεί η σπορά του και ναναι αποδοτική η εσοδεία. Κι ακόμη για υγεία, ευτυχία, καλές δουλειές και ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ.