Το ποίημα της Κυριακής – Με τον Τίτο Πατρίκιο *** Γράφει η Καλλιόπη Ι. Δημητροπούλου, Φιλόλογος – ποιήτρια – συγγραφέας

Το ποίημα της Κυριακής
Με τον Τίτο Πατρίκιο

Γράφει η Καλλιόπη Ι. Δημητροπούλου
Φιλόλογος, ποιήτρια, συγγραφέας
Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ
Ο Τίτος (Βαπτιστής) Πατρίκιος (Αθήνα, 21 Μαΐου 1928) είναι Έλληνας ποιητής, πεζογράφος, επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πατρών και μεταφραστής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Θεωρείται –κατά γενική ομολογία– ο πιο σημαντικός εν ζωή Έλληνας ποιητής, αγαπητός και πολυδιαβασμένος από όλες τις ηλικίες, με πλούσιο έργο, πνεύμα διαυγέστατο και λόγο ουσιώδη. Το 1994 τιμήθηκε με το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.
Τίτος Πατρίκιος: «Επειδή όλοι μας έχουμε όλα τα στοιχεία της ψυχολογίας και της ψυχοπαθολογίας, αλλά ελπίζω σε τέτοιο βαθμό που χρειάζεται για να μας ενεργοποιούν, έτσι και εγώ είμαι λίγο σαδομαζοχιστής. Γράφω, λοιπόν, και γιατί το απολαμβάνω και γιατί με βασανίζει» «Ο Ρίτσος έλεγε ότι αν δεν το γράψεις τουλάχιστον είκοσι φορές ένα ποίημα, δεν μπορείς να καταλήξεις αν τελείωσε ή δεν τελείωσε. Τα τελευταία χρόνια όμως έχω αρχίσει να υποπτεύομαι ότι και η έμπνευση παίζει κάποιον ρόλο, με την έννοια ότι κάποια στιγμή κάτι σου φωτίζεται πιο καθαρά απ’ ό,τι το συνηθισμένο. Σαν να πέφτει στα πράγματα μια λάμψη, αλλά αυτή η λάμψη πάει χαμένη όταν δεν κάθεσαι να τη δουλέψεις. Για να είσαι καλός ποιητής, πρέπει να έχεις και μια ακατάπαυστη ροπή προς την επιπολαιότητα».
ΔΥΟ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Αν είδες ποτέ στη μέση του δρόμου
δυο ανθρώπους να τους πηγαίνουν με χειροπέδες
δεν αποκλείεται ο ένας να ήμουν εγώ
που με ξαναστέλναν εξορία.
Και κείνο το πρωί είχα και σένα
τόσα όνειρα
για τη δουλειά που θα ‘βρισκα,
για έναν περίπατο στα φώτα και την άσφαλτο,
για λίγο ήλιο…
Και κείνος
που ξαφνικά τα σίδερα τον δέσαν στο κορμί μου
είχε και κείνος χαραγμένα τα όνειρά του
στο αυστηρό του πρόσωπο.
(Τον πήρανε χαράματα στις έξη από τη γυναίκα του).
Όταν βλέπεις στο δρόμο δυο ανθρώπους
με χειροπέδες
μη νομίσεις τίποτα περισσότερο
μη νομίσεις τίποτα λιγότερο.
Δυο άνθρωποι.
Σαν και σένα.
(Από τη συλλογή “Μαθητεία”, 1952-1962)
ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
Με λιτότητα και καθημερινό λόγο, το ποίημα αναδεικνύει την τραυματική εμπειρία της σύλληψης, αλλά και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων που πλήττονται από την ιστορική συγκυρία εκείνης της εποχής. Η ποίηση του Πατρίκιου της περιόδου της “Μαθητείας” γράφεται μέσα σε συνθήκες επιτήρησης, πολιτικής βίας και καθημερινότητας που σημαδεύεται από την καταστολή.
Το ποίημα αντικατοπτρίζει πραγματικές και συχνές εικόνες εκείνης της εποχής. Ανθρώπους να συλλαμβάνονται χωρίς ιδιαίτερη αφορμή. Η απλότητα του λόγου και η λιτότητα του ποιήματος είναι και η δύναμή του.