Το εξαιρετικό όπως πάντα άρθρο του συνεργάτη της Εφημερίδας μας κ. Νίκου Τσούλια
Νερό, το μόριο της ζωής και του πολιτισμού!
Του συνεργάτη μας Εκπαιδευτικού κ. Νίκου Τσούλια
Είναι το μαγικό χημικό μόριο, το πιο βασικό «στοιχείο» της ζωής. Καμιά μορφή ζωής δεν υπάρχει χωρίς αυτό και αναρωτιόμαστε αν μπορεί σε κάποια άλλη μικρή γωνιά του Σύμπαντος – όπως η δική μας, η γήινη – να αναπτυχθεί ζωή χωρίς τη χημική βάση του νερού. Και όταν αναζητούμε ίχνη ζωής στην απεραντοσύνη του Διαστήματος, σημάδια του νερού πριν από καθετί ψάχνουμε και όταν δεν τα βρίσκουμε, στρίβουμε «για άλλους δρόμους, για άλλες πολιτείες…».
Τα πάντα, ό,τι συμβαίνει στον οργανισμό μας, σε κάθε κύτταρό μας και σε κάθε ιστό μας γίνονται παρουσία του νερού. Όλες οι χημικές αντιδράσεις μας υδάτινες λειτουργίες! Το νερό είναι ο καθολικός «μάρτυρας» της χημείας μας, ο παγκόσμιος διαλύτης (universal solvent) και ο μέγας θερμορρυθμιστής του σώματός μας και κάθε μορφής ζωής και του ίδιου του πλανήτη μας! Αλλά το νερό δεν είναι το υπόστρωμά μας. Είμαστε κυριολεκτικά καμωμένοι από νερό. Πάνω από 70% του οργανισμού μας – και μεσοσταθμιστικά σ’ όλους τους έμβιους οργανισμούς – είναι νερό. Είμαστε υδάτινα σώματα και αν είχαμε τη δυνατότητα να βλέπουμε σε μέγεθος χημικών μορίων, η εικόνα που θα είχαμε για το σώμα μας θα ήταν εντελώς διαφορετική από τη συνηθισμένη.
Ας δούμε μερικές πληροφορίες από τη wikipedia. «Πολύ από το νερό στο Σύμπαν παράγεται ως παραπροϊόν του σχηματισμού των άστρων: Όταν τα άστρα γεννιούνται, η γέννησή τους συνδυάζεται με έναν δυνατό προς τα έξω «άνεμο» από αέρια και σκόνη.
Όταν αυτή η πλημμύρα ύλης συγκρούεται με τα περιβάλλοντα αέρια, τα ωστικά κύματα που δημιουργούνται συμπιέζονται και θερμαίνουν τα αέρια. Παρατηρήθηκε ότι το νερό (μεταξύ άλλων) παράγεται γρήγορα σε αυτά το πυκνά και θερμά αέρια… Νερό έχει ανιχνευθεί σε διαστρικά νέφη μέσα στο Γαλαξία μας. Το νερό πιθανότατα υπάρχει σε αφθονία και στους άλλους γαλαξίες επίσης, αφού τα συστατικά του, υδρογόνο και οξυγόνο, είναι ανάμεσα στα πιο άφθονα χημικά στοιχεία του σύμπαντος. Τα διαστρικά νέφη τελικά συμπυκνώνονται σε αστρικά νεφελώματα και αστρικά συστήματα όπως το δικό μας».
Προερχόμαστε από το νερό και στην οντογενετική μας μικρή διαδρομή στην μήτρα της μάνας μας και στην μακρά φυλογενετική πορεία μας που ξεκίνησε για όλες τις μορφές της ζωής εδώ και 3,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Γι’ αυτό και νοσταλγούμε το νερό με έναν ιδιότυπο τρόπο, όχι απλά και μόνο ως μια ενέργεια του πνεύματος με βάση ό,τι ονομάζουμε ως «μνήμη» αλλά ως μια συνολική έκφραση του σώματός μας και του συναισθήματός μας σε αναζήτηση της απόλυτα αρχέγονης εστίας μας.
Το νερό είναι το πιο γνωστό και συνάμα το πιο άγνωστο μόριο. Ξέρουμε γι’ αυτό τόσα πολλά όσα για κανένα άλλο χημικό μόριο. Κι όμως, όσα περισσότερα μαθαίνουμε γι’ αυτό, τόσα περισσότερα άγνωστα σημεία μας παρουσιάζει. Ο κύκλος του είναι κύκλος της ζωής. Τι δεν έχει σχέση με το νερό στη φύση; Η θάλασσα, οι ωκεανοί, τα ποτάμια, οι λίμνες, οι καταρράκτες, τα παγόβουνα αλλά και η πάχνη, το πούσι, η δροσιά, το χιόνι, το χαλάζι, η βροχή, ο πάγος, τα σύννεφα, η ομίχλη, οι υδρατμοί, η πλημμυρίδα, η παλίρροια, η άμπωτη, ο υγρός κρύσταλλος… είναι πινελιές του νερού που πέραν της ζωτικής τους λειτουργίας διαμορφώνουν και μια μοναδική αισθητική αντίληψη διαφορετικών μορφών της φυσικής πραγματικότητας, αφού ακόμα και μια εκδήλωση της βροχής ποτέ δεν είναι ίδια με την προηγούμενη!
Το νερό ήταν και η πραγματική πατρίδα των πρώτων πολιτισμών. Όπου θάλασσα και ποτάμι, οι πόλεις άνθιζαν και καρποφορούσαν δυναμικές πολιτείες και προοδευτικές κοινωνίες. Και αν το παρελθόν μας είναι γεμάτο νερό, το μέλλον μας είναι συναρτημένο απόλυτα με την παρουσία του. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι έχει αναπτυχθεί νομικό πλαίσιο για τα δικαιώματα στο νερό (water rights) και έτσι εξηγείται και η εδραία πεποίθηση ότι οι περισσότερες διαμάχες του μέλλοντος θα είναι διαμάχες γύρω από το νερό, αφού η πρώτη κλιματική απειλή της Γης είναι η ξηρασία .
Ο Μιχάλης Κατσαρός μίλησε και για την άλλη ξηρασία, την πολιτισμική, την πνευματική.
*******«Μην αμελήσετε
********Πάρτε μαζί σας νερό
********Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία».