Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ : Οι γενναίοι του Νότου – Μάιος 1941 *** Γράφει η Πόπη Δέδε Δεσύλλα
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Οι γενναίοι του Νότου
Μάιος 1941
Γράφει η Πόπη Δέδε – Δεσύλλα
Τα μάτια όλου του κόσμου ήταν στραμμένα στην ανυπότακτη Κρήτη τον Μάιο του 1941. Ο λαός της, άντρες, γυναίκες, παιδιά και γέροι αντιστέκονταν ηρωικά στους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές και όχι μόνο.
Ήταν το μόνο φρούριο που παρέμενε άπαρτο όταν όλη η
ηπειρωτική Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονταν υπό ναζιστική κατοχή. Οι
κύριοι στόχοι των Γερμανών ήσαν: Αεροδρόμιο Μάλεμε, Χανιά,
Σούδα Ρέθυμνο και Ηράκλειο.
Η επίθεση άρχισε στις 6:00 το πρωί της 20ης Μαΐου 1941,
ύστερα από σφοδρότατο αεροπορικό βομβαρδισμό και τη ρίψη χιλιάδων
αλεξιπτωτιστών με αντικειμενικό σκοπό την κατάληψη πρώτα του
αεροδρομίου Μάλεμε. Οι Γερμανοί προσέκρουσαν σε άμεση και
καθολική αντίσταση του πληθυσμού που έτρεξε αυθόρμητα σε έναν
συγκλονιστικό και πρωτοφανή αγώνα υπεράσπισης της πατρίδας, της
γης και της ελευθερίας του. Η πρώτη μέρα της επίθεσης ήταν οδυνηρή
για τους Γερμανούς. Πολλά μεταγωγικά αεροπλάνα καταρρίφθηκαν στον
αέρα γεμάτα Γερμανούς στρατιώτες και περισσότεροι από 1.000
αλεξιπτωτιστές εξοντώθηκαν.
Επιτέθηκαν την επόμενη κατά του Μάλεμε το οποίο κατέλαβαν
έπειτα από σκληρό αγώνα και βαρύτατες απώλειες. Ο αγώνας αν και
είχε κριθεί μετά την κατάληψη του αεροδρομίου Μάλεμε συνεχίστηκε με
πείσμα 10 ημέρες. Στις 27 Μαΐου καταλαμβάνονται τα Χανιά και στις 29
το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο.
Ασφαλώς υπάρχουν ευθύνες για την έκβαση της μάχης και
βαρύνουν την ανώτατη αγγλική και ελληνική στρατιωτική και πολιτική
1
διοίκηση. Σοβαρές ευθύνες βαρύνουν και την κυβέρνηση του δικτάτορα
Μεταξά που είχε καταστήσει την Κρήτη στρατιωτικά αδύναμη επειδή
φοβόταν κίνημα των βενιζελικών.
Ο απολογισμός της μάχης ήταν τρομακτικός και για τις δύο
πλευρές. Σύμφωνα με τις επίσημες γερμανικές πηγές οι απώλειές τους
ανήλθαν σε 6.500 νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους. Έπαθαν
όμως πανωλεθρία και στη θάλασσα. Μόνο το βράδυ της 21ης Μαΐου
προς 22, οι δυνάμεις του ναυάρχου Κάνινγκαμ βύθισαν, σε μία
πρωτάκουστη στα ναυτικά χρονικά ναυμαχία, τουλάχιστον 3 ατμόπλοια
και 12 μεγάλα καΐκια που μετείχαν σε γερμανική νηοπομπή
προκαλώντας τον πνιγμό 4.000 Γερμανών. Αλλά και το Βρετανικό
Ναυτικό υπέστη συντριπτικά πλήγματα. Σοβαρές ήταν και οι απώλειες
των Γερμανών σε πολεμικό υλικό .Έχασαν 150 – 170 αεροπλάνα και
περισσότερα από 60 πλοία.
Οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν 2.500 νεκρούς και τραυματίες και
11.500 αιχμαλώτους. Οι ελληνικές απώλειες ήταν 1.250 νεκροί και
τραυματίες και 5.000 αιχμάλωτοι. Από τον άμαχο πληθυσμό, που
μετείχε σε όλο τον αγώνα με πρωτοφανή περιφρόνηση του κινδύνου,
σκοτώθηκαν 3.000 άτομα. Από το γερμανικό βομβαρδισμό
καταστράφηκαν 17.000 σπίτια.
Η μάχη της Κρήτης έγινε γνωστή σε όλον τον κόσμο από το
μαζικό ηρωισμό του λαού της που έσπευσε δίπλα στα τακτικά
στρατεύματα με πρόχειρα και πολλές φορές πρωτόγονα μέσα να
αντιμετωπίσει τους πάνοπλους αλεξιπτωτιστές. Πριν εκείνοι πατήσουν
στο έδαφος, τους έριχναν κάτω με το ντουφέκι, όπως τα πουλιά που
πετούν, ή τους σκότωναν ευθύς ως άγγιζαν τη γη και άρπαζαν τον
οπλισμό τους. Οι γυναίκες και τα παιδιά δεν υστέρησαν στον αγώνα
αυτό! Οι συγκρούσεις εξελίσσονταν σε έναν θανάσιμο αγώνα που
διεξαγόταν συχνά σώμα με σώμα. Για αυτό η μάχη της Κρήτης
κίνησε τον παγκόσμιο θαυμασμό. Κατέχει «χρυσή» σελίδα στην
2
ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η σπουδαιότητα της είναι
ισάξια με εκείνη του Στάλινγκραντ.
Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ γράφει στα απομνημονεύματά του: «Στην
Κρήτη ο Γκέρινγκ σπατάλησε δυνάμεις ενώ θα μπορούσε εύκολα
να κατακτήσει την Κύπρο, τη Συρία, το Ιράκ και ίσως ακόμη και την
Περσία…».
Η καθυστέρηση των Γερμανών στην Κρήτη επέτρεψε στον Άγγλο
στρατάρχη Ουέιβελ να οργανώσει την άμυνα της Αιγύπτου και o ίδιος
ανέφερε στην κυβέρνησή του: «Οι απώλειες των Γερμανών στην
Κρήτη έσωσαν τη γενική κατάσταση στη Μεσόγειο γιατί
καταστράφηκε μεγάλο μέρος από τα αεραγήματα του εχθρού και
τεράστιος αριθμός αεροπλάνων».
Και ο Χίτλερ ομολόγησε: «Η Κρήτη απέδειξε ότι οι μεγάλες
ημέρες των αλεξιπτωτιστών τελείωσαν».
Μετά τον τερματισμό της μάχης οι Γερμανοί κατακτητές ρίχτηκαν
με εκδικητική μανία κατά των ηρωικών κατοίκων της Κρήτης. Δεν τους
συγχώρησαν τη φανατική αντίσταση που προέβαλαν η οποία
δυσχέρανε την κατάληψη του νησιού. Οι Κρητικοί, άντρες, γυναίκες
ακόμα και παιδιά, συλλαμβάνονταν και τουφεκίζονταν χωρίς καμία
διαδικασία με την άθλια κατηγορία ότι είχαν διαπράξει ωμότητες κατά
των Γερμανών! Τα θύματα ήσαν αρκετές εκατοντάδες. Χωριά και
κωμοπόλεις, όπως η Κάνδανος, ξεθεμελιώθηκαν. Η Κρήτη είχε πέσει
αλλά δεν είχε υποταχθεί. Γιατί από την επομένη κιόλας ημέρα άρχισε
στην Κρήτη το αντάρτικο, πρώτο σε όλη την τρομοκρατημένη
Ευρώπη, που εξελίχθηκε σε παλλαϊκή Αντίσταση.