Τι Δημοκρατίες θα υπάρχουν μετά το 2050? *** Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα *** (Από το βιβλίο του κ. Γ. Σιακαντάρη – Επιμέλεια κ. Νίκου Τσούλια)
Τι Δημοκρατίες θα υπάρχουν μετά το 2050;
Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα
Γ. Σιακαντάρης (2024), Τι Δημοκρατίες θα υπάρχουν μετά το 2050; Αθήνα: Αλεξάνδρεια, σελίδες 320
Του συνεργάτη μας κ. Νίκου Τσούλια
Άλλο ένα θαυμάσιο βιβλίο του Γιώργου Σιακαντάρη. Πρόκειται για έναν ένας από τους πιο έγκυρους μελετητές που έχουμε για τα πεδία της πολιτικής, της δημοκρατίας, της Σοσιαλδημοκρατίας. Είναι ένας συστηματικός ερευνητής, και αυτό φαίνεται από τον πλούτο ιδεών και απόψεων – τόσο προσωπικών όσων και άλλων Ελλήνων και ξένων σχετικών συγγραφών – γύρω από τα ζητήματα με τα οποία μας εισάγει.
Πρόκειται ίσως για τα πιο κρίσιμο ζήτημα της κοινωνίας και του πολιτικού μας συστήματος: για το περιεχόμενο, την ποιότητα και τη λειτουργία της δημοκρατίας στις επόμενες δεκαετίες και κυρίως μετά το 2050. Και προφανώς δεν είναι θέμα εκείνων των μακρινών εποχών αλλά ζέον πρόβλημα για το σήμερα.
Δυστυχώς στους καιρούς της άφθονης πληροφορίας αλλά και της ισχνής σχέσης μας με τη Γνώση, υπάρχει φοβερό έλλειμμα κατανόησης της κοινωνικής πραγματικότητας και για ζητήματα που αφορούν και τους πολίτες και τους πολιτικούς. Θεωρώ ότι το εν λόγω βιβλίο έχει μορφωτικό, επιμορφωτικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα. Δεν ενημερώνει απλά και μόνο. Αναλύει και θέτει τη συνολική εικόνα των θεμάτων που συζητά με ορθολογισμό, με ισχυρά κριτήρια, με επιστημονική γνώση και πάντα με ανοιχτή και κριτική σκέψη.
Όλα τα ζητήματα που τίθενται αφορούν μεν επιμέρους θέματα του βασικού στόχου του βιβλίου άλλα στην ουσία αλληλοσυνδέονται και συνδεσμώνονται με το βασικό ερώτημα. Η πλούσια βιβλιογραφία, ελληνική και ξένη, ο εμβριθής στοχασμός, οι λεπτές αποχρώσεις των εννοιών και των σημασιολογήσεων, οι διεισδυτικές αναλύσεις, τα κρίσιμα ερωτήματα, οι πολλαπλοί προβληματισμοί ανατέμνουν με έναν πολύ πυκνό τρόπο το επισκοπούμενο πεδίο, που δυσκολεύεσαι ακόμα και να αξιολογήσεις τα πιο καίρια σημεία και να τα αποδελτιώσεις, γιατί όλα διεκδικούν αυτό τον ρόλο στην απόπειρά σου.
Τίθεται το επίκαιρο και ακανθώδες πρόβλημα της εποχής μας. «Πλαίσιο διακινδύνευσης των δημοκρατιών: α) η περιθωριοποίηση των κομμάτων και των κοινοβουλευτικών θεσμών, β) η «τεχνοκρατικοποίηση» των πολιτικών αποφάσεων και η δημοκρατία της συνηγορίας, γ) η προεδροποίηση της εκτελεστικής εξουσίας, δ) η εξέλιξη των δημοκρατιών και των εθνικισμών πριν από την εποχή της παγκοσμιοποίησης, ε) διασύνδεση της ανόδου του τραμπισμού με τις κοινωνικές ανισότητες και την καθοδική κοινωνική κινητικότητα για μεγάλα τμήματα των κοινωνιών στην εποχή της παγκοσμιοποίησης».
Αν θα έπρεπε να σημειώσω μία και μόνη ιδέα ως την πιο σημαντική στο βιβλίο αυτό θα ήταν η ιδιαίτερη επιμονή του συγγραφέα στο εξής, στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου – κάθε ανθρώπου!
Αναλύει τα εξής επιμέρους πεδία με συγκροτημένη θεώρηση και τα εντάσσει με δημιουργικό τρόπο στο βασικό ερώτημα του βιβλίου. Συγκεκριμένα μελετά: α) την περιθωριοποίηση των κομμάτων και των κοινοβουλευτικών θεσμών, β) την τεχνοκρατικοποίηση της πολιτικής και τη δημοκρατία της συνηγορίας, γ) το διαζύγιο της πολιτικής από τη δημόσια πολιτική, δ) τον εθνικισμό, τον εθνικολαϊκισμό και το ακραίο θρησκευτικό συναίσθημα και ε) το τι είναι η παγκοσμιοποίηση: δώρο, κατάρα ή πρόκληση;
Δίνει με ιδιαίτερα αναλυτικό τρόπο τους μετασχηματισμούς στους βασικούς θεσμούς των σύγχρονων κοινωνιών: της μεταδημοκρατίας, της μεταπολιτικής και των μετακομμάτων. Αλλά ποιο είναι το δραματικό πλέον διακύβευμα της Σοσιαλδημοκρατίας;
<<Η σοσιαλδημοκρατία ακόμα διστάζει να αλλάξει ριζικά την ατζέντα της θέτοντας θέματα όπως η προοδευτική φορολογία, η φορολογία μεγάλου πλούτου και μεγάλων περιουσιών η κατάργηση των φορολογικών παραδείσων, το καθολικό για όλους όσοι το επιθυμούν κοινωνικό κράτος, η εστίαση στα έσοδα και όχι στις δαπάνες, η υποστήριξη των συλλογικών συμβάσεων και η ενίσχυση του κόσμου της εργασίας, ο σεβασμός στην αξιοπρέπεια όλο τον πολιτών ανεξαρτήτως γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, η μάχη για την ισότητα και όχι μόνο για την αξιοκρατία, η πλήρης απασχόληση, η εκπαίδευση και όχι απλά η κατάρτιση, το ευρωομόλογο και πολλά άλλα, που θα αμφισβητούσαν τη συναίνεση της Ουάσιγκτον ή διαφορετικά την κυριαρχία της λεγόμενης <<ενιαίας σκέψης>>.