Τα ραδιενεργά όπλα Απεμπλουτισμένου Ουρανίου (DU) ξανά στο προσκήνιο *** Γράφει η Γιατρός και Συγγραφέας Μαρία Αρβανίτη – Σωτηροπούλου

 

Τα ραδιενεργά όπλα Απεμπλουτισμένου Ουρανίου (DU) ξανά στο προσκήνιο

 

 

Γράφει η Γιατρός και Συγγραφέας Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου

 

 

Στις 21 Μαρτίου 2023 η Βρετανία επιβεβαίωσε την αποστολή Όπλων Απεμπλουτισμένου Ουρανίου στην Ουκρανία προκαλώντας δήλωση του Ρώσου υπουργού Αμυνας «Αν η Ουκρανία αποκτήσει πυρομαχικά εμπλουτισμένου Ουρανίου θα χρησιμοποιήσουμε Πυρηνικά»

Τα όπλα Απεμπλουτισμένου Ουρανίου μετά τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία λόγω της ραδιοτοξικότητάς τους είχαν τεθεί σε κατάσταση Μορατόριουμ.

Αν και υπάρχει η απόφαση τόσο του ΟΗΕ (29-8-96) όσο και του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου (17-1-01) που κατατάσσουν τα DU όπλα στα παράνομα σύμφωνα με το ισχύον Διεθνές Δίκαιο και τους ανθρωπιστικούς νόμους, τα βέτο ορισμένων κρατών αναίρεσαν την απόφαση. Οι διαδοχικές ετήσιες ψηφοφορίες στον ΟΗΕ δεν κατέληξαν μέχρι σήμερα στην απαγόρευση «επειδή τα θύματα δεν είναι άμεσα αλλά σε βάθος χρόνου λόγω των επιπτώσεων της ραδιενέργειας και δεν έχουν σχεδιαστεί για να σκοτώνουν με τις χημικές και ραδιολογικές τους ιδιότητες». Εν τούτοις το Δεκέμβρη του 2012, αναγνωρίζοντας τις συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία από τη χρήση τους 155 κράτη μέλη στον ΟΗΕ ψήφισαν ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται με εξαιρετικά μεγάλες προφυλάξεις, ενώ το 2014 αυτή η εντολή ανανεώθηκε και 150 κράτη υπερψήφισαν την παροχή βοήθειας στις χώρες που εξακολουθούν να υποφέρουν από τις συνέπειες χρήσης αυτών των όπλων στο έδαφός τους. Στις 7/12 /2022 στην Ολομέλεια του το σχετικό Ψήφισμα επιβεβαίωσε με 159 ψήφους κρατών (ανάμεσά τους και αρκετά μέλη του ΝΑΤΟ) την επικινδυνότητα χρήσης αυτών των όπλων. Μόνιμα αντιτίθενται η Βρετανία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Σχετικά με το νομικό καθεστώς υπενθυμίζουμε ότι το 2014 η πάντα γενναία αείμνηστη Αλίκη Γιωτοπούλου Μαραγκοπούλου κατέθεσε για δεύτερη φορά (η πρώτη ήταν το 2001) στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης «Προσφυγή για τη χρήση Όπλων Απεμπλουτισμένου Ουρανίου από το ΝΑΤΟ στον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας. »

https://ippnwgr.blogspot.com/2014/01/blog-post_9.html

Το Απεμπλουτισμένο Ουράνιο 238 , που παράγεται άφθονα στα πυρηνικά εργοστάσια σαν υπόλειμμα της επεξεργασίας του φυσικού Ουρανίου -για να παραχθεί το χρήσιμο για τους πυρηνικούς αντιδραστήρες Ουράνιο 235- είναι τοξικό, κυρίως όταν εισπνέεται με την ανάφλεξη, παραμένει επί πολλά χρόνια στον οργανισμό των ατόμων, που μολύνθηκαν και εκκρίνεται από τα ούρα. ενώ έχει χρόνο υποδιπλασιασμού 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Χρησιμοποιείται επειδή λόγω του μεγάλου του μοριακού βάρους, διαπερνά εύκολα το ατσάλι των τανκ και ευθύνεται τόσο για την εμφάνιση του «συνδρόμου του Κόλπου» σε βετεράνους των ΗΠΑ και της Μ Βρετανίας όσο και για καρκινογενέσεις και τερατογενέσεις, τόσο στο Ιράκ (Μεσάρα) όσο και στο Κουβέιτ.

Αν και βάσει της τοξικότητας και ακτινοβολίας του Ουρανίου 238 αναμένεται χρόνος επώασης 5-10 χρόνων όπως για κάθε ασθένεια όλα εξαρτώνται από το ποσόν της προσλαμβανόμενης βλαπτικής ουσίας, τον τρόπο και την ιδιοσυστασία του ατόμου. Έτσι στον πόλεμο του Κόλπου, όπου οι στρατιώτες προέλασαν δίπλα στα πυρά ακάλυπτοι, είδαμε πολύ νωρίς την εμφάνιση του Συνδρόμου, ενώ στα Βαλκάνια οι περισσότεροι στρατιώτες που εμφάνισαν νόσο ή πέθαναν προέρχονται από τη Βοσνία (1994-95).

Μέχρι σήμερα έχουν χρησιμοποιηθεί από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ 950.000 βλήματα Ουρανίου στο Ιράκ, 10.800 στη Βοσνία, 31.000 στο  Κόσοβο και άλλες 7.000 στη Ν. Σερβία και το Μαυροβούνιο, άγνωστος αριθμός στο Αφγανιστάν, ενώ και η Ρωσία χρησιμοποίησε τέτοια όπλα στην Τσετσενία.

Ας σημειωθεί ότι σε αντίθεση με το Ιράκ όπου είχε γίνει χρήσει καθαρού Απεμπλουτισμένου Ουρανίου στη Γιουγκοσλαβία χρησιμοποιήθηκε μίγμα ραδιενεργών υλικών, όπως προέκυπταν από τα μη επεξεργασμένα απόβλητα των πυρηνικών αντιδραστήρων. Για «εκπαιδευτικούς» σκοπούς χρησιμοποιήθηκαν 40.000 από το ελληνικό ναυτικό και άλλες μονάδες, άγνωστος αριθμός από την Τουρκία και το ΝΑΤΟ ρίχτηκαν στο Αιγαίο στα πλαίσια ασκήσεων, όπως και από άλλες χώρες στις οποίες οι ΗΠΑ πούλησαν αυτά τα όπλα από το 1990, ενώ οι ίδιες ήδη έχουν απαγορεύσει τη χρήση τους σε αμερικανικό έδαφος.

Οι αμερικανοί Βετεράνοι του Κόλπου (200.000 από τους 697.000) εμφάνισαν ιδιόρρυθμα νοσήματα, που σχετίζονται με ανοσολογική ανεπάρκεια και παρουσίασαν λευχαιμίες και καρκίνους, ενώ 67% των παιδιών τους γεννήθηκαν με σοβαρές ασθένειες ή τερατογενέσεις. Μετά από δικαστικούς αγώνες 150.000 από αυτούς συνταξιοδοτήθηκαν χωρίς να υπάρξει παραδοχή του αιτίου που προκάλεσε το σύνδρομο.

Στην Ελλάδα

Η Εταιρεία μας ήταν η πρώτη που στις 5-5-99 εξέδωσε Δελτίο Τύπου καταγγέλλοντας την απόφαση του Πενταγώνου να χρησιμοποιήσει βόμβες Ουρανίου στα Βαλκάνια.  Μετά την επαλήθευση από δημοσιογραφικές πηγές όσων καταγγείλαμε και την παραδοχή της χρήσης των βομβών από αξιωματούχους του ΝΑΤΟ (ανεπίσημα) στις 18 Μαίου 1999 μας απάντησε ο Υπουργός Αμύνης κ., Τζοχατζόπουλος  ότι «Σχετικά με την ρίψη ραδιενεργών βομβών DU κατά τις ΝΑΤΟικές επιχειρήσεις κατά της Γιουγκοσλαβίας σας γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για ρίψη τέτοιων βομβών.» Παρ’ ότι το ανωτέρω έγγραφο ισχυριζόταν ότι «οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις δεν διαθέτουν και ούτε υπάρχει σχεδιασμός να προμηθευτούν όπλα με ραδιενεργά στοιχεία DU» στις 3-1-2001 υπήρξε παραδοχή από το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης «της αγοράς και χρήσης τέτοιων όπλων από το Ελληνικό πολεμικό ναυτικό σε ασκήσεις ρουτίνας και η σαφής δέσμευση από τα πλέον επίσημα χείλη ότι «δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ξανά τέτοια όπλα και ότι όλοι οι στρατιώτες θα ελεγχθούν με εξετάσεις αίματος και ούρων για την αναζήτηση Ουρανίου DU μέθοδος, που είναι και η μόνη αξιόπιστη να τεκμηριώσει για τη  έκθεση κάποιου στο συγκεκριμένο κίνδυνο».

Το Γενάρη 2003 καταγγελία νοσηλευόμενου στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο μόνιμου υπαξιωματικού του στρατού και κινητοποιήσεις των κατοίκων της Σάμου έφεραν ξανά στο προσκήνιο το θέμα χρήσης όπλων DU προκαλώντας επερωτήσεις βουλευτών και επαναβεβαίωση του Υπουργείου ότι ο ελληνικός στρατός δεν κατέχει τέτοια όπλα.

Χάρη στη συνεργασία μας με το International Coalition to Ban Depleted Uranium Weapons το 2008 διασταυρώσαμε με έγγραφο από το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης την πληροφορία ότι «ο ελληνικός στρατός σύμφωνα και με την ευρωπαϊκή απαγόρευση δεν έχει στις αποθήκες του και δεν παραγγέλλει όπλα Απεμπλουτισμένου Ουρανίου.»

Το 2010 η Ελλάδα επιτέλους υπερψήφισε στον ΟΗΕ το συγκεκριμένο θέμα. Πιστεύουμε ότι σε αυτή την απόφαση έπαιξε ρόλο η διακήρυξη την οποία διακίνησε το Ιδρυμα Μαραγκοπούλου και την οποία υπέγραφαν 128 Οργανώσεις , ανάμεσά τους και η δική μας και η οποία επεδόθη στον υπουργό εξωτερικών 29 Σεπτεμβρίου δηλ λίγο πριν συζητηθεί το θέμα στον ΟΗΕ.

Μετά την οικονομική κρίση είχαμε την πληροφορία ότι οι ΗΠΑ θέλουν να δωρίσουν στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις μερικά τανκς ανάμεσά τους και  MIA1 ABRAMS δηλαδή τα θωρακισμένα με Απεμπλουτισμένο Ουράνιο τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στο Ιράκ και ενοχοποιούνται ότι με την καύση τους προκάλεσαν το «Σύνδρομο του Κόλπου». Την 1^η Ιουνίου 2011 στείλαμε επιστολή στον Υπουργό κ Βενιζέλο και λάβαμε την επίσημη απάντηση του επιτελείου ότι δεν πρόκειται να παραλάβουν τα συγκεκριμένα τανκ.

Το 2015 η IPPNW διοργάνωσε Συνέδριο στο Βελιγράδι όπου παρουσιάστηκαν οι συνέπειες στην περιοχή από τη χρήση αυτών των όπλων. Βάσει εκθέσεων της UNEP 14 γεωγραφικές περιοχές έχουν υποστεί βαριά ραδιενεργό ρύπανση από την παρουσία DU το οποίο επεβάρυνε «κατά 200 φορές τα επίπεδα φυσικής ραδιενέργειας».και διπλασιασμό των κρουσμάτων λευχαιμίας στις επιβαρυμένες περιοχές.https://ippnwgr.blogspot.com/2015/09/du.html

Η μεταφορά αυτών των όπλων από τη Βρετανία και η χρήση τους στο έδαφος της Ουκρανίας εκτός της μεγάλης πιθανότητας να πυροδοτήσει πυρηνικό πόλεμο (όπως απειλούν οι Ρώσοι) θα αποτελέσει πρόσθετη ραδιενεργό ρύπανση με μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το Ευρωπαϊκό περιβάλλον.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου

Γιατρός,  Συγγραφέας

Πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW

Αντιπρόσωπος της ICAN  στην Ελλάδα