Αρχική / Επικαιρότητα / Ιστορικές καταγραφές από τον εξαίρετο συμπατριώτη Συγγραφέα Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη
Ιστορικές καταγραφές από τον εξαίρετο συμπατριώτη Συγγραφέα Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη
Ημερομηνία: 09-09-2022
ΠΑΝΑΓΙΑ ΒΛΑΧΕΡΝΑ ΚΥΛΛΗΝΗΣ
Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επίτ.Δικηγόρου
Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών
Η Ηλεία πέρα από τους αρχαιολογικούς χώρους της ΄Ηλιδας, της Ολυμπίας του Επικούριου Απόλλωνα κ.α. διαθέτει ακόμη σημαντικά μνημεία Βυζαντινής περιόδου όπως τους ναούς : «Παναγία η Καθολική», στη Γαστούνη, «Παλαιοπαναγιά» στη Μανωλάδα, « Σκαφιδιά» στον Πύργο, «Φραγκαβίλλα» στην Αμαλιάδα και «Παναγία Βλαχέρνα» στην Κυλλήνη.
Η Παναγία Βλαχέρνα στην οποία θα κάνουμε αναφορά στο σημείωμά μας, με την ευκαιρία της αυριανής γιορτής της , βρίσκεται μέσα σε μια λιόφυτη κοιλάδα σε μικρή σχετικά απόσταση (2.500 μέτρα) από το Λιμάνι της Κυλλήνης.
Δεν είναι εξακριβωμένο πότε ακριβώς οικοδομήθηκε ο ναός. Κατά τον Αν.Κ.Ορλάνδο: «Αι Βλαχέρναι της Ηλείας» Αθήνα 1923 η Μονή Ιδρύθηκε κατά τον 12ο αιώνα με Φράγκικες προσθήκες. Μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το ρυθμό του ναού Φραγκοβυζαντινό μια και έχει ανάμεικτα στοιχεία των δύο ιστορικών περιόδων.
Κατά τον William Gell η Μονή, την οποία αναφέρει ως «Monastery Blakeriana» έλαβε το όνομα Βλαχέρνα σε ανάμνηση της Μονής των Βλαχερνών της Κωνσταντινούπολης. Η μονή μνημονεύεται επίσης και στο έμμετρο έργο: «ΑΝΘΗ ΝΟΗΤΑ» του Σκοπελίτη λογίου του ΙΗ αιώνα Κωνσταντίνου Καισαρείου Δαπόντε (στιχ.631-632).
Για την ιστορία της Μονής δεν υπάρχουν ικανά αποδεικτικά
στοιχεία. Τα σπουδαιότερα ήταν διάφορα έγγραφα που σώζονταν μέχρι την επανάσταση όταν κατά μια εκδοχή κατεστράφησαν κατά την φυγάδευσή τους από τους μοναχούς λόγω τρικυμίας πλησίον της Ζακύνθου και κατά μία άλλη, από την πυρπόληση της Μονής από τον Ιμπραήμ.
Στη σελίδα 20 του Κώδικα της Μονής με ημερομηνία 14-2-1835 σημειώνονται τα εξής από το μοναχό Γαβριήλ: « Εν καιρώ της Ελληνικής Επαναστάσεως τινές των πατέρων του Μοναστηρίου της Παναγίας των Βλαχέρνας αιχματωλισθέντες, τινές φυγαδευθέντες εις Ζάκυνθον παρέλαβον ομού με τα ίδια των έπιπλα και έγγραφα του Μοναστηριού».
Ο Buchon αναφέρει ότι η Μονή πυρπολήθηκε από τον
Ιμπραήμ .Εκ της πυρπολήσεως σώθηκε μόνο ο Ναός, ότι οι περισσότεροι από τους Μοναχούς φονεύθηκαν όσοι δε διεσώθησαν οδηγήθηκαν αιχμάλωτοι στην Αίγυπτο όπου σώθηκαν από βέβαιο θάνατο κατόπιν επεμβάσεως των Γάλλων(Bychon : La Grece Continentale et la Moree.Paris 1843).
Το 1924 το Ελληνικό Δημόσιο μετά την Μικρασιατική
Καταστροφή υποχρεώθηκε να απαλλοτριώσει μεγάλη έκταση του Μοναστηριού προκειμένου να αποκαταστήσει του αδελφούς της Μικράς Ασίας που εγκαταστάθηκαν εκεί και ίδρυσαν τον οικισμό της Κάτω Παναγιά .
Η Ιερά Μονή τιμάται στο όνομα της Παναγιάς (Γενέσιον της
Θεοτόκου) και πανηγυρίζει την 8η Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο. Η Μονή
ανέκαθεν υπήρξε ανδρώα και κοινοβιακή μόλις το 1969 με ενέργειες του τότε Μητροπολίτη κηρού Αθανασίου μετετράπη σε γυναικεία υπό την ηγεσία της Ηγουμένης Νεκταρίας Τραγουστή.
Η νέα αυτή Ηγουμένη επιμελήθηκε της περισυλλογής
των ανηκόντων στη Μονή πραγμάτων έκαμνε εκτεταμένες επισκευές και συστηματική καλλιέργεια των κτημάτων της.
Εδώ και μερικές δεκαετίες με την επιμέλεια του
Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Ηλείας κ.κ. Γερμανού λειτουργεί ΄Ίδρυμα Ανιάτων με την επωνυμία Γηροκομείο Κάτω Παναγιάς Κυλλήνης «Παναγία η Βλαχέρνα».
Σήμερα το ίδρυμα φιλοξενεί περί τους ογδόντα γέροντες
και γερόντισσες ,κάποιους χρονίως πάσχοντες η πλειοψηφία των οποίων είναι κατάκοιτοι.
Η χρηματοδότηση του Ιδρύματος γίνεται με προσφορές
,τις συντάξεις των φιλοξενουμένων, και δωρεές.
Η φιλανθρωπική δράση των γεροντισσών μοναχών είναι
υποδειγματική ,η προσφορά του απασχολούμενων προσώπων αποτελεί κατάθεση καρδιάς ενώ οι τρόφιμοι διαβιούν αξιοπρεπώς.
Η πνευματική εποπτεία του Μητροπολίτη Ηλείας είναι διακριτική, αγαπητική και επωφελής για όλους τους διαβιούντες αλλά και τους ανθρώπους της προσφοράς στο Ίδρυμα.
Στην αυριανή γιορτή που κι εγώ ως μαθητής προσερχόμουν με τους γονείς μου, συρρέουν εκατοντάδες προσκυνητών από όλα τα χωριά του κάμπου της Ηλείας, από την Αμαλιάδα, τον Πύργο , ομόρων Νομών αλλά και τη Ζάκυνθο για να λάβουν την ευλογία και τη χάρη της Κυρίας των Βλαχερνών, της Παναγίας μας.
Η συμβολή του κάθε πιστού στο έργο που εκεί επιτελείται ακόμη και στις δύσκολες μέρες μας, αποδεικνύει πως δεν χάθηκε ο ανθρωπισμός, ο αλτρουισμός και η αλληλεγγύη.
Αξίζει τον κόπο μια επίσκεψη στην εορτάζουσα (8/9) Μονή της Παναγίας Βλαχέρνας Κυλλήνης για ένα κερί στη μνήμη της και ένα χαμόγελο στους τροφίμους της που ησυχάζουν και διαβιούν ειρηνικά τα τέλη της ζωής τους.