Η ωραία εκδήλωση την επομένη της Παναγιάς στο Δούκα το μπαρουτοκαπνισμένο…
Η ΠΟΛΥ ΩΡΑΙΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΑΠΟΨΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΊΛΕΜΑ ΣΤΟ ΔΟΥΚΑ
Με μπαρούτι και λεβεντιά αποτινάξαμε τη σκλαβιά!
Ζήτω το αθάνατο Δούκα επαναστατών και καλαμαράδων!
Τα πάτρια εδάφη, το ριζιμιό, οι πρόγονοι, ο ξακουστός εκείνος τόπος, η μπαρουτομάνα η δοξασμένη του Δούκα, μια περιοχή μια ιστορία, ένα σημείο ανεξίυξλο στην πορεία του χρόνου, στο χάρτη της γεωγραφίας.
Και αν τύχει διαβάτη και διαβείς τούτο τον ιερό τόπο, που με το μπαρούτι ενίσχυσε τον επαναστατικό αγώνα της ένδοξης και τροπαιοφόρας νίκης στη γιγαντομαχία που δόθηκε τον Ιούνη του 1821, σ΄ένα από τα πιο σημαντικά θέατρα πολέμου, στο Πούσι των αθανάτων ηρώων και στα μέτωπα της Κάπελης και του Μπαστηρά, να πας και να προσκυνήσεις στη Νεμούτα τον τάφο του Οπλαρχηγού Γεωργίου Πλαπούτα, της μεγάλης εκείνης γενιάς της ένδοξης Γορτυνιακής γης.
Με το θαυμαστό ηλιοβασίλεμα στο Δούκα η μνήμη μένει ανέπαφη στο διάβα των χρόνων. Άφησε εκεί διαβάτη ένα λουλούδι για τους αντρειωμένους, που πολέμησαν και διώξανε απ΄αυτό τον αγιασμένο τόπο τη σκλαβιά της Τουρκιάς.
Ηλιοβασίλεμα στο Δούκα… Αυτός ήταν ο τίτλος του συγγράμματος πριν από 22 χρόνια του γιατρού Σπύρου Ιω. Παπαγεωργίου και του δημοσιογράφου Αντρέα Αυγ. Καπογιάννη. Ήταν ένα νοερό Οδοιπορικό μιας ιστορικής διαδρομής για την μπαρουτομάνα της Ηλείας, το ένδοξο στην πορεία του χρόνου Δούκα. Τα κείμενα δημοσιεύθηκαν στην ΑΥΓΗ Πύργου σε 36 συνέχειες, από τις 9 Αυγούστου 1999 έως τις 12 Ιουνίου 2000.
Ηλιοβασίλεμα στο Δούκα 16 Αυγούστου 2022, στην εκδήλωση του Συλλόγου των απανταχού Δουκιωτών <<Ο Άγιος Νικόλαος>>, σ΄εκείνη τη μικρή πλατεία που άνοιξε μια μεγάλη αγκαλιά, για τον κόσμο που υποδέχτηκε. Ήταν επίσης εκεί παλιά και νέα μέλη του εν λόγω Συλλόγου και ο εκ των συγγραφέων του <<Ηλιοβασιλέματος στο Δούκα>> κ. Σπύρος Ιω. Παπαγεωργίου. Μια συναισθηματική συνάθροιση που ξύπνησςε αναμνήσεις, ένα αντάμωμα χαράς, όπως νιώθαμε στα σχολικά μας χρόνια, καθώς ανταμώναμε ξανά με τους συμμαθητυές μετά τις καλοκαιρινές διακοπές.
Την εκδήλωση άνοιξε το μέλος του Δ.Σ. των Απανταχού Δουκιωτών <<Ο Άγιος Νικόλαος>> κ. Ράνια Αποστολοπούλου, η οποία είχε και τον συντονισμό. Μετά ταύτα απεύθυνε σύντομο χαιρετισμό η Πρόεδρος του εν λόγω Συλλόγου κ. Ευδοκία Σπυροπούλου, που καλωσόρισε τους Δουκιώτες και τους φίλους που παρέστησαν, Ακολούθως απεύθυνε εγκάρδιο χαιρετισμό ο Θεοφ. Επίσκοπος Ωλένης κ. Αθανάσιος.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο κ. Αθανάσιος Φωτόπουλος, ο οποίος μίλησε άνευ χειρογράφων κάνοντας μία απεικόνιση των δύο πιο σημαντικών κέντρων της προεπαναστατικής και επαναστατικής Ηλείας, τόσο για τις τότε Επαρχίες της Ηλείας και της Ολυμπίας, όσο και για τα Βιλαέτια, όπως τότε αποκαλούνταν, του Πύργου και της Γαστούνης. Ο ομιλητής έκανε ευρεία αναφορά στον ιστορικό εκ Δούκα Γεώργιο Χρυσανθακόπουλο, που συνέγραψε το βιβλίο <<Η Ηλεία επί Τουρκοκρατίας>> και για τον οποίο είπε ότι μπορεί να μην εδράζεται σε επιστημονική βάση το βιβλίο αυτό, εντούτοις είναι σπουδαία και βασική πηγή πληροφοριών, για τα επαναστατικά γεγονότα και τις μάχες που έλαβαν χώρα εκεί.
Επίσης ο εκλεκτός ομιλητής αναφέρθηκε και σε άλλες πηγές, όπως του Γάλλου περιηγητή Πουκεβίλ, του Λάμπρου και κυρίως του Διονυσίου Κόκκινου, τον οποίο αποκάλεσε ογκόλιθο της Επιστήμης! Ο κ. Φωτόπουλος αναφέρθηκε και στο τουρκοκρατούμενο Λάλα, για τους Τουρκαλβανούς μαχητές του οποίου ήταν ο φόβος και ο τρόμος των εκεί Ελλήνων, κοντινών, αλλά και μακρινών περιοχών. Όπως και ο Διονύσιος Κόκκινος, έτσι και ο κ. Αθανάσιος Φωτόπουλος επεσήμαναν την αξία αυτών των ικανότατων πολεμιστών, που παρότι στην κρίσιμη μάχη του Πουσίου ενισχύθηκαν στρατιωτικά από το στράτευμα του Γιουσούφ Πασά, που ήρθε από την Πάτρα, έχασαν τελικά όλες τις μάχες στα πολεμικά μέτωπα, που διάρκεσαν 10 μέρε; και τελικά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να αποχωρήσουν με κατεύθυνση την Πάτρα.
Οι Αλβανοί, είπε ο ομιλητής, ήρθαν στην Ηλεία τον 14ο αιώνα, ύστερα από πρόσκληση του Παλαιολόγου από το Δεσποτάτο του Μυστρά. Εκείνοι οι Αλβανοί που ήρθαν τότε ήταν Χριστιανοί.
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Νικόλαος Αναστασόπουλος, ο οποίος στην αρχή της ομιλίας του αναφέρθηκε στα πασίγνωστα τρία <<Δ>>, δηλαδή τις πιο προσοδοφόρες περιοχές, με βαρύνουσα συμμετοχή στον Αγώνα, που παρήγαγαν την πολυτιμότατη μπαρούτη του Αγώνα, Δημητσάνα, Δίβρη, Δούκα κάνοντας ιστορική αναδρομή για την ίδρυση των μπαρουτόμυλων! Ο κ. Αναστασόπουλος εστίασε το βάρος προς το κυριότερο κέντρο παραγωγής μπαρουτιού, που ήταν αναμφισβήτατα η Δημητσάνα, όπου από 5 που ήταν αρχικά οι μπαρουτόμυλοι έγιναν στη διάρκεια του Επαναστατικού Αγώνα 16. Και όπως πρόσθεσε, ως εκ τούτου η συμβολή της Δημητσάνας στην Ελληνική Επανάσταση ήταν πολύτιμη έως και ανυπολόγιστη!
Τέλος το λόγο πήρε η κ. Ευδοκία Σπυροπούλου, που έκανε ονομαστική αναφορά σε Δουκαίους, οι οποίοι διακρίθηκαν στα Γράμματα και μάλιστα ορισμένοι εξ αυτών κατείχαν διοικητικές θέσεις στο σύστημα Διοίκησης των Αγάδων , όπως Γραμματείς κλπ.
Η Αγάπη των Δουκαίων στα Γράμματα, πρόσθεσε η κ. Σπυροπούλου, βοήθησε στο να μη χαθεί η ελληνική γλώσσα. Επίσης η Πρόεδρος κ. Σπυροπούλου έκανε αναφορές στη νικηφόρα μάχη του Πουσίου, που λευτέρωσε τον τόπο από τη σκλαβιά, με τη συμβολή των ιδρυτών μπαρουτόμυλων. Αναφέρθηκε επίσης στην παρουσία των δημοσιογραφικών οικογενειών Βαρουξή και Καπογιάννη, οι πρόγονοι των οποίων το 1821, προ και μετά, καταγόμενοι από το Δούκα, λειτουργούσαν μπαρουτόμυλους, με τις προεπαναστατικές τους ονομασίες Ιωάννης Ευθυνίου, Σπηλιωτόπουλοι, Ασημακόπουλοι, Κοροντζής, στην Αύρα, στην Αγία Παρασκευή, στις πηγές του Ενιππέα, σε μια έκταση από την Αγία Παρασκευή μέχρι και την περιοχή της σημερινής Νεράιδας. Αναφέρθηκε επίσης στην παρουσία των αδελφών Όλγας και Λίλιαν Γεωργίου Ψαρρού, απόγονοι του ιδρυτή –και σωζόμενου μέχρι σήμερα– μπαροτόμυλου του Ψαρρόπουλου – Ψαρρού.
Ο αγώνας των Δουκαίων, είπε η κ. Σπυροπούλου, ήταν σκληρός και για τις ανάγκες της μάχης χρησιμοποιήθηκαν τα ιερά βιβλία για τα φυσίγγια με την μπαρούτη. Οι Τουρκαλβανοί του Λάλα πυρπόλησαν το Δούκα.
Να σημειωθεί ότι η κ. Χριστίνα Καπογιάννη, απόγονος του Αγωνιστή που πολέμησε στο Πούσι και ήταν ιδιοκτήτης μπαρουτόμυλου Ιωάννη Ευθυμίου – Καπογιάννη, απέστειλε στην Πρόεδρο του Συλλόγου και προβλήθηκε στη διάρκεια της ομιλίας της, φωτογραφία της πέτρινης πλάκας, που είχε εντοιχισθεί το 1853, στο ξωκκλήσι της Κάπελης, από τον ίδιο τον Αγωνιστή πρόγονό μας, που τραυματίστηκε στη μάχη με το σπαθί στο χέρι, στην περιοχή της Κάπελης και έταξε πως αν επιζήσει θα έχτιζε το ξωκκλήσι, όπως και έγινε.
Μετά το τέλος των ομιλιών ακολούθησαν παραδοσιακοί χοροί από το χορευτικό συγκρότημα του Λάλα, με τρία δημοτικά τραγούδια. Χοροδιδάσκαλος του χορευτικού ο κ. Ανδρέας Μικελόπουλος, που διδάσκει επίσης στο Λύκειο Ελληνίδων Πύργου.
Η όλη εκδήλωση έκλεισε με εδέσματα και κρασί, που πρόσφερε το Δ.Σ. του εν λόγω Συλλόγου των Απανταχού Δουκιωτών και ανανεώθηκε το ραντεβού για την επόμενη χρονιά! Όλοι αναχώρησαν από το χώρο της εκδήλωσης με τις καλύτερες εντυπώσεις.
Δεκάδες συμπατριώτες πλαισίωσαν την ωραία εκδήλωση και εκτός από τους προαναφερθέντες παρέστησαν επίσης ο εφημέριος του Λάλα π. Νικόλαος Καραμέρος, οι Βουλευτές Ηλείας κ. Διονύσιος Καλαματιανός και κ. Μιχάλης Κατρίνης, ο Δήμαρχος Αρχ. Ολυμπίας κ. Γιώργος Γεωργιόπουλος, η Πρόεδρος του ΚΕΔΑΟ και του Διεθνούς Φεστιβάλ Τεχνών Αρχ. Ολυμπίας κ. Ρόη Αντωνοπούλου, ο Αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Αρχ. Ολυμπίας κ. Βασίλης Αρβανίτης, ο υπεύθυνος της Γραμματείας Τ.Α. της ΝΔ κ. Λευτέρης Βαρουξής, ο Πρόεδρος της Τ.Κ. Δούκα κ. Νίκος Γερασιμόπουλος, ο Πρόεδρος της Τ.Κ. Αχλαδινής κ. Ανδρέας Ανδρικόπουλος.
Παρέστησαν επίσης ο κ. Κώστας Βαρουξής, ο κ. Πάνος Καπογιάννης, ο κ. Νίκος Δημακόπουλος, απόγονοι αγωνιστών, ο Πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου Δίβρης κ. Σωτήρης Σωτηρόπουλος, η κ. Μαρία Αρβανίτη – Σωτηροπούλου, εκ των στελεχών του Κινήματος των Ιατρών κατά των πυρηνικών όπλων και συγκεκριμένα πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας κατά της Πυρηνικής και Βιοχημικής Απειλής, η Γραμματέας του Πολιτιστικού Συλλόγου Τραπεζικών Ν. Ηλείας κ. Άννα Χρυσαναθακοπούλου, με καταγωγή από το Δούκα, παλαιά και νέα μέλη του Συλλόγου μας και η κυρία Δήμητρα χα Γεωργ. Γερασιμοπούλου, που μετά το τέλος της εκδήλωσης αισθάνθηκε αδιαθεσία και της παρασχέθηκε ιατρική φροντίδα στα Νοσοκομεία του Πύργου και του Ρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες η υγεία της έχει αποκατασταθεί. Ήδη βρίσκεται και πάλι στο αγαπημένο της Δούκα.
ΑΡΘΡΟΡΕΠΟΡΤΑΖ του δημοσιογράφου της ΑΥΓΗΣ Πύργου Αντρέα ΑΥΓ. Καπογιάννη – ΑΝΚ