Ένα εξαιρετικό άρθρο για τη γνώση και την αναμέτρηση με το άγνωστο του κ. Νίκου Τσούλια
Η αναμέτρησή μας με το άγνωστο
Του συνεργάτη μας Εκπαιδευτικού κ. Νίκου Τσούλια
Είναι μια διαρκής πρόκληση της πραγματικότητας ή μια κατάρα που μάς βαραίνει σαν προπατορικό αμάρτημα; Είναι μια όμορφη όψη της ζωής μας ή μια διαρκής αναταραχή ενός επιζητούμενου γαλήνιου και προγραμματισμένου βίου; Εισβάλλει από την αντικειμενική πραγματικότητα ή εκπηγάζει από τον κόσμο του υποσυνειδήτου μας;
Και επειδή δεν μπορούμε να επιλέγουμε πάντα την τακτική των «ίσων αποστάσεων» σε κάθε δίλημμα, δηλώνω ευθέως ότι χωρίς τη διαρκή αναμέτρηση με το άγνωστο η ζωή μας δεν θα είχε κανένα περιεχόμενο και η γεύση του εαυτού μας θα ήταν λειψή. Αλλά υπάρχει και η αντικειμενική όψη του ζητήματός μας. Μπορεί να υπάρξει μια διευθετημένη ζωή και ένας προγραμματισμένος βίος του ανθρώπου; Σαφώς και όχι, επομένως η διαμόρφωση της όποιας κανονικότητας στο πάντα άγνωστο μέλλον μας δεν μπορεί παρά να έχει μια κάποια σχετική αξία.
Αλλά δεν στεκόμαστε σ’ αυτή την ούτως ή άλλως δεδομένη πλευρά. Αναλύουμε και προσεγγίζουμε τη δική μας βουλησιαρχική διάθεση απέναντι στο ερώτημα της αναμέτρησής μας με το άγνωστο. Οι άνθρωποι που επιζητούν την ασφάλεια του απόλυτου προγραμματισμού, που αναπαύονται στις νόρμες και στους κανόνες μιας διαρκούς και όμοιας επαναλαμβανόμενης καθημερινότητας έχουν αποδεχτεί μια μορφής ήττας στη ζωή τους. Θέτουν τον εαυτό τους και τη ζωή τους στα σφαίρα της ανουσιότητας, παραδίδονται στην τροχιά του χρόνου, δεν προκαλούν την τύχη τους, δεν βιώνουν το βίο τους.
Αντίθετα μια αντίληψη και μια στάση ζωής διαρκούς αναμέτρησης με το άγνωστο σε καλεί να είσαι πάντα σε ετοιμότητα, να καλλιεργείς την αέναη δημιουργικότητά σου, να ανησυχείς και να αναζητείς ακόμα και το απροσδιόριστο και το νεφελώδες. Έχει μεγάλη σημασία να προκαλείς το άγνωστο, να μην το αφήνεις να έρχεται μόνο του. Εάν το άγνωστο έχει και δικά μας σημάδια, αν στο φορτίο του κουβαλάει τη δική μας ανησυχία και αναζήτηση, τότε το προσεταιριζόμαστε πιο εύκολα και εξοικειωνόμαστε μαζί του ως μια απόλυτα φυσιολογική όψη της ζωής και της πραγματικότητας.
Το όμορφο παιχνίδι της σχέσης Γνώσης και Άγνοιας εμπεριέχει κατ’ ουσία τη σχέση μας με το άγνωστο, το άγνωστο που είναι πάντα μπροστά μας, πάντα ενεργό και ζωντανό και φυσικά καμιά αντίληψη περί κάποιας «αναίρεσής του» δεν μπορεί να υπάρξει. Άγνωστα άλλωστε παραμένουν τα μεγάλα ζητήματα που μάς απασχολούν από τότε που η ανθρώπινη σκέψη άρχισε να δίνει ορθολογικές ερμηνείες για τον Κόσμο και για τη Ζωή. Τι είναι ο Χρόνος, τι είναι το Είναι, τι το Ον και το μη Ον, τι είναι η Ζωή, τι είναι ο Εαυτός μας, ποια είναι η ουσία της ανθρώπινης κατάστασης…
Η αναμέτρησή μας με το άγνωστο ή θα προκύπτει από τον ερχομό των έξω από τη δική μας σφαίρα παραγόμενων γεγονότων ή θα είναι σχετική απόρροια του βαθύτερου πυρήνα των ανησυχιών μας. Και είναι το δεύτερο σκέλος της διάζευξης που ενέχει τη γοητεία, που ολοκληρώνει τον εαυτό μας, που εμπεριέχει το όνειρό μας. Αλλά το «να βγούμε» πέραν του ορίζοντα και να αναζητήσουμε το άγνωστο με δική μας πρωτοβουλία απαιτεί θάρρος και γενναιότητα. Γιατί μπορείς να διακινδυνεύσεις πολλά πράγματα και πολλές κατακτήσεις. Μπορείς να χάσεις κομμάτια της ζωής σου. Μπορείς να οδηγηθείς σε έναν ατέρμονα κύκλο εσωστρέφειας και αυτοκριτικής. Μπορείς να μαραζώσεις άκαιρα.
Αλλά αν κάθε ημέρα μας είναι ημέρα επανάληψης της προηγούμενης, αν ισοπεδώνουμε το διάβα μας με σημάδια απόλυτης κανονικότητας και προγραμματισμού, χάνουμε κάθε δυνατότητα γεύσης της ζωής μας και του προσωπικού μας κόσμου. Η αναμέτρηση με το άγνωστο όμως σε χαλυβδώνει, σου δίνει γενναιόδωρα μια άλλη αγωνιστική στάση ζωής, σου φανερώνει έναν ολόκληρο κόσμο της προσωπικότητάς σου που ποτέ δεν θα γνώριζες, σου ξεφυλλίζει ένα πυκνό βιβλίο της ζωής που ποτέ δεν θα έπιανες στα χέρια σου.
Ο ερχομός του ανθρώπου στη ζωή είναι ερχομός στο άγνωστο, όσο και αν εμείς βάζουμε διαρκώς πέτρες – σημάδια σταθερότητας – στο πέρασμά του, το άγνωστο πάντα μάς περιτριγυρίζει. Δεν υπάρχει δρόμος αποφυγής του. Ο δρόμος μας είναι δρόμος προς το άγνωστο και στο απόλυτο άγνωστο καταλήγει.
Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Η αναμέτρηση με το άγνωστο έχει νόημα και αξία αν εμείς την προκαλούμε, αν εμείς αποδεχτούμε ότι όλη η ζωή μας είναι μια αναμέτρηση με το άγνωστο, αν διαμορφώσουμε μια αγωνιστική κουλτούρα διαρκούς αναδημιουργίας μας σ’ έναν κόσμο ούτως ή άλλως απρόβλεπτο και απροσδιόριστο.