Ένα ενδιαφέρον κείμενο του κ. Λεωνίδα Μαργαρίτη για το πώς προήλθε η γιορτή των ερωτευμένων!
ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΩΝ
Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επιτ. Δικηγόρου
Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτ. Δυτ. Ελλάδος
Τα τελευταία χρόνια είναι αισθητή η εισαγωγή Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών γιορτών. Ήδη πολλές απ’ αυτές έχουν ενσωματωθεί στην κοινωνία μας και ενταχθεί και στο δικό μας καθημερινό εορτολόγιό αυξάνοντας και τις καταναλωτικές μας ανάγκες. Μια απ’ αυτές , είναι και η γιορτή στη μνήμη του Λατίνου Αγίου Βαλεντίνου, γνωστή σαν γιορτή των ερωτευμένων.
Κάθε χρόνο την 14η Φεβρουαρίου όλοι είναι υποχρεωμένοι να επιδείξουν εμπράκτως, τα συναισθήματα αγάπης στη ή το σύντροφό τους, με ένα λουλούδι, ένα βιβλίο , ένα κόσμημα , ένα οποιοδήποτε δώρο, ανάλογα με το βαλάντιό τους.
Ο Βαλεντίνος κατά τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ήταν ιερέας που μαρτύρησε κατά μια εκδοχή το έτος 270 μ. Χ στη Ρώμη και κατά μια άλλη το 306 μ.Χ. στην πόλη Τέρνι όπου η Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του την 14η Φεβρουαρίου.
Στην Αγγλία την μέρα αυτή οι εξερχόμενοι από το σπίτι τους όποια ή όποιον συναντήσουν τον θεωρούν Βαλεντίνο-Βαλεντίνα αντίστοιχα, με επακόλουθο όλο το χρόνο να τον ή τη συνοδεύει σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις .
Τη ίδια μέρα οι νέοι της Καθολικής Εκκλησίας εκλέγουν την εκλεκτή της καρδιάς τους η οποία γίνεται Βαλεντίνη τους και εκείνος, Βαλεντίνος τους . Η επιλογή γίνεται με ποικίλους τρόπους, συνήθως με κλήρωση.
Η Εκκλησία προσπάθησε να βρει κοινά σημεία μεταξύ ειδωλολατρικών και χριστιανικών εορτών και αντικαθιστούσαν τις πρώτες με γιορτές νεομαρτύρων με στόχο την επικάλυψη .
Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου καθιερώθηκε τη μέρα που οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τα Λουπερκάλια, προς τιμή του Λούπερκου που σημαίνει εκείνον που αποκρούει τους λύκους για να προστατεύσει τα ποίμνια. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Λούπερκος η Φαύνος ταυτίζεται με τον Θεό των αρχαίων Ελλήνων Πάνα.
Τις λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμή του Πάνα εισήγαγε στη Ρώμη ο Αρκάς Εύανδρος. Κατά μια άλλη εκδοχή εθεωρείτο χθόνιος θεός που είχε σαν σύμβολο το λύκο και ταυτίζονταν με το Ελληνικό επίθετο Λύκαιος.
Οι Ρωμαίοι λάτρευαν και τιμούσαν τον Πάνα στο σπήλαιο του Παλατίνου λόφου. Ο Πάνας λατρεύονταν κυρίως στην Αρκαδία σαν θεός του φωτός και της γονιμότητας και η γιορτές προς τιμή του μπορούν να ταυτισθούν με τα αρχαία Λύκαια. Η λατρεία του είχε εξαπλωθεί στις χώρες της Μεσογείου και συνεχίσθηκε μέχρι τους πρωτοχριστιανικούς αιώνες.
Σκοπός των Λουπερκαλίων ήταν η εξασφάλιση της γονιμότητας και ευφορίας της γης με εξαγνισμό και καθαρμό, η διαφύλαξη των ποιμνίων και η ευόδωση των έργων των βοσκών.
Η 14η Φεβρουαρίου δεν είναι τυχαία μέρα. Σύμφωνα με τις παραδόσεις ο θεός Πάνας ταυτίζεται και με το Φοινικικό θεό Βάαλ της Γραφής. Βάαλ ήταν ο τίτλος του Νεβρώδ ιδρυτή της Βαβυλώνας που εισήγαγε τη λατρεία της ειδωλολατρικής θρησκείας.
Η γέννηση του Νεβρώδ-Βάαλ τοποθετήθηκε στο χειμερινό ηλιοστάσιο το οποίο συνέπιπτε κατά τους αρχαίους με την 6η Ιανουαρίου και η Σεμίραμις Α΄ όρισε να γιορτάζονται αυτή τη μέρα τα γενέθλια του Νεβρώδ.
Οι αρχαίοι θεωρούσαν τη γυναίκα-μητέρα ακάθαρτη μέχρι την 40η ημέρα από τη γέννηση του παιδιού της. Μετρώντας λοιπόν σαράντα μέρες από την 6η Ιανουαρίου καταλήγανε στο βράδυ της 14ης Φεβρουαρίου, ημέρα που γιορτάζονταν πλέον επίσημα τα Λουπερκάλια αφού υπάρχει πλέον καθαρμός και γονιμότητα στις γυναίκες.
Οι γιορτές αυτές καταργήθηκαν από τον Πάπα Γελάσιο Α΄ το έτος 494 μ. Χ. και αντικαταστάθηκαν με γιορτές προς τιμήν της Παναγίας Μητέρας και αργότερα με τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου.
Αυτή των ερωτευμένων ήρθε και σε μας αφού πέρασε μέσα από διαδρομές αιώνων σε λαούς της Μεσογείου, όμως στην ουσία είναι και παραμένει μια αρχαιοελληνική γιορτή με σύμβολα τον ερωτισμό , τον καθαρμό, τη γονιμότητα, την ανανέωση της ζωής