ΔΥΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΑΡΘΡΑ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΝΟΗΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΜΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΙΚΟΥ ΤΣΟΥΛΙΑ
Θα σώσουμε τα Κάλαντα!
Του Νίκου Τσούλια
Βαθιές οι ρίζες τους στην ιστορία, πανίσχυρος ο κορμός τους στη λαϊκή παράδοση, πάμπολλα τα κλαδιά τους με τις πολλαπλές εκφράσεις τους σε αλλοτινούς καιρούς και σε διάφορους τόπους, πλούσια η ανθοφορία τους με τις μελωδικές παιδικές φωνές μέσα στα μαύρα καταχείμωνα.
Κάλαντα παντού και πάντα! Γέμιζαν οι δρόμοι στις πόλεις από παιδιά με τα τρίγωνά τους και με τα αγιοβασιλιάτικα σκουφιά τους. Μα και οι παραλλαγές τους πάντα με ιδιαιτερότητες και με αισθητική. Ποιος μπορεί να φανταστεί κάτι άλλο, κάτι τόσο συμβολικό; Η Γέννηση, η Φάτνη, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο, ο Άγιος Βασίλης, τα Φώτα, τα Δώρα… Και τα Κάλαντα! Χωρίς την προαναγγελία των τόσο ξεχωριστών γιορτών, πώς να βιώσεις την ξεχωριστή χαρά τους;
Και ήλθε η πανδημία… Και δεν λέει να τελειώσει. Και φέτος, άλλη μια χρονιά. Πάλι φορείς και ασθενείς, μάσκες και προφυλάξεις. Και οι πόρτες των σπιτιών δύσκολα ανοίγουν! Και τα παιδιά δεν τολμούν.
Μα μπορεί να κοπεί ένα τόσο όμορφο έθιμο; Είναι δυνατόν να λέγεται κάποτε το «ήταν μια φορά και ένα καιρό, που τα παιδιά έβγαιναν τις παραμονές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς και τραγουδούσαν τα Κάλαντα»;
Δεν ξέραμε από πανδημίες. Είχαμε ακούσει ότι κάποτε, πολύ παλιά, συνέβαιναν. Είχαμε ακούσει για την πανούκλα, για την Ισπανική γρίπη… Έχουμε διαβάσει την «Πανούκλα» του Καμύ και κάπως προσεγγίζ αμε ένα ζοφερό, ένα δυστοπικό σκηνικό. Αλλά άλλο η γνώση και άλλο το βίωμα. Και όλα αυτά τα θεωρούσαμε μακρινά, πολύ μακρινά, ως υποθέσεις του παλιού παρελθόντος, ως ιστορίες ξέπνοες για τις ζωηρές εποχές της διαρκούς προόδου και της συνεχούς τεχνολογικής θαυματοποιίας, κάτι σαν ζωντανά παραμύθια…
Και αναρωτιόμαστε. Μπορεί ένας ιός, ο κορωνοϊός, να ανατρέψει ισχυρά έθιμα; Μπορεί να προκαλέσει κάποιο χαοτικό πολιτιστικό ρήγμα, κάποια απόλυτη συνέχεια και να κόψει ισχυρά νήματα παραδόσεων;
Ναι, είναι ο φόβος. Ο φόβος μήπως κολλήσουμε. Υπαρκτός και δικαιολογημένος. Αλλά λύσεις υπάρχουν. Γιατί, για παράδειγμα, πόσο δύσκολο είναι να βγαίνουμε έξω στην πόρτα των πολυκατοικιών και να ακούμε και να θαυμάζουμε και να γευόμαστε μια από τις πιο όμορφες εκδηλώσεις των παιδικών χρόνων; Γιατί να αφήσουμε να κοπεί ένα όμορφο νήμα της παράδοσής μας;
Θεωρώ ότι όλοι και όλες έχουμε πει τα Κάλαντα. Είχαμε κανονίσει τις παρέες μας από καιρό πριν τον ερχομό των Γιορτών του Χειμώνα. Είχαμε καλοσχεδιάσει από τις προηγούμενες ημέρες σε ποιες πόρτες θα κτυπούσαμε. (Όχι, τα κουδούνια στα χωριά δεν τα ξέραμε). Είχαμε κάνει υπολογισμούς – συνήθως προς τα πάνω – των χρημάτων που θα μαζεύαμε. Είχαμε και έχουμε κρατήσει στη μνήμη μας σε ποια σπιτικά είχαμε ξεχωριστή, γενναιόδωρη αντιμετώπιση, αλλά και σε ποια μας έδωσαν μόνο γλυκίσματα και καρύδια, και μάλλον τα θυμόμαστε ακόμα.
Όχι, τα Κάλαντα δεν πρόκειται να γίνουν (μόνο) μια γλυκιά νοσταλγία. Θα επανέλθουν. Θα τα επαναφέρουμε με μεγαλύτερη επιθυμία. Ήδη μας λείπουν. (Γι’ αυτό καλέσαμε παιδιά από το δρόμο να μας τα πούνε). Γιατί τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά δεν μπορούν να νοηθούν χωρίς τις γλυκές παιδικές μελωδίες, τις μοναδικές μελωδίες, που είναι και ένα προνόμιο της παιδικής ηλικίας.
Γιατί είναι πολύ ωραίο, πολύ γοητευτικό να βλέπεις να ενώνονται τα βιώματα των γενεών διαχρονικά, να ταξιδεύουν αενάως στο μέλλον παρόμοιες αφηγήσεις για τις τόσο σημαντικές Γιορτές μας, των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς… Γιατί τα Κάλαντα είναι πνοή αισιοδοξίας για περισσότερο Φως!
88888888888888888888888888888888888
ΤΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ
*************************************************
Το μέλλον μας θα είναι γεμάτο με πολέμους;
Του Νίκου Τσούλια
Η φετινή επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940 – στο σημερινό διεθνές σκηνικό – δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο να ακούσουμε αφηγήσεις και να συζητήσουμε διδαχές γύρω από την ηρωική αυτή σελίδα του λαού μας, αλλά και να στοχαστούμε το «σήμερα» και το «αύριο» με βάση το πιο ουσιώδες αγαθό της ζωής, την Ειρήνη.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία και η νέα έκρηξη στη Μέση Ανατολή με τον απόλυτα αιματηρό πόλεμο μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών θέτει ένα απλό ερώτημα. Το μέλλον μας θα είναι γεμάτο πολέμους και η Ειρήνη θα είναι ένα διαρκές ζητούμενο;
Και ονομάζαμε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως το Μεγάλο Πόλεμο, γιατί δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ότι θα ακολουθούσε κι άλλος ακόμα χειρότερος, πολύ πιο ολέθριος πόλεμος. Και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν φώναζαν και διαλαλούσαν οι λαοί της Ευρώπης «ποτέ πια πόλεμος», δεν φαντάζονταν ότι ο κόσμος δεν θα ησύχαζε μετά την απώλεια εκατομμυρίων ανθρώπων, μετά το τερατούργημα του Ολοκαυτώματος, μετά την εξαθλίωση λαών και χωρών.
Οι πόλεμοι συνεχίστηκαν στη Γιουγκοσλαβία, στον Καύκασο, στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, στη Μέση Ανατολή, στον Κόλπο, στο Ιράκ… Πόλεμοι συνέχεια, πόλεμοι παντού. Και ενώ η κλιματική κρίση, η ενεργειακή κρίση, οι ανισότητες και η φτώχεια έχουν δημιουργήσει ένα γκρίζο σκηνικό για το μέλλον της ανθρωπότητας, έρχονται οι σημερινοί πόλεμοι να κάνουν αυτό το σκηνικό κατάμαυρο!
Πάντα τίθεται το εξής απλό ερώτημα στους πολέμους των εποχών μας. Βγαίνει ποτέ κανένας κερδισμένος από ένα πόλεμο; Όχι! Πάνε οι καιροί που αυτό μπορούσε να συμβεί. Τώρα η καταστροφή αφορά όχι μόνο τα εμπλεκόμενα μέρη αλλά και όλη την ανθρωπότητα. Το πετρέλαιο, η πρώτιστη ενεργειακή πηγή για όλο τον κόσμο, τραβάει την ανηφόρα κάθε φορά στις πολεμικές συγκρούσεις κάνοντας τη ζωή των ανθρώπων ακόμα πιο φτωχή.
Ναι. Μας αφορά ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Μας αφορά, γιατί χάνονται αθώες ζωές μωρά, παιδιά, γυναίκες, ηλικιωμένοι. Είναι πόλεμος κατά των αμάχων! Αλλά και ο πόλεμος μεταξύ των στρατιωτών μπορεί να έχει κανένα νόημα, όταν υπάρχει μία απλή αλήθεια, όταν και οι Παλαιστίνιοι πρέπει να έχουν ελευθερία και ανεξάρτητη πατρίδα αλλά και το Ισραήλ πρέπει να έχει ασφαλές κράτος.
Η γεωγραφική αποτίμηση πρέπει να γίνει με έναν απόλυτα δίκαιο τρόπο, στο βαθμό που αυτό είναι κατορθωτό. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης κοστίζει και στις δύο χώρες και στους δύο λαούς. Πρέπει κάθε κράτος να αποδεχθεί την ύπαρξη του άλλου, την ελευθερία του άλλου, το δικαίωμα όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως κράτους, στη ζωή και στην Ειρήνη.
Καταδικαστέα η επίθεση της Χαμάς, καταδικαστέα η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, καταδικαστέα κάθε πολεμική προετοιμασία για διεύρυνση του πολέμου. Κανένα έθνος, στην πολύπαθη αυτή περιοχή, δεν μπορεί και δεν πρέπει να εξοντωθεί. Αυτή η απλή παραδοχή είναι ο κοινός τόπος και των δύο πλευρών. Ανεξάρτητη Παλαιστίνη, κράτος ελεύθερο για τους Παλαιστίνιους. Είναι το κάλεσμα της Ειρήνης!