Τρεις διακεκριμένοι επιστήμονες ομιλητές ανέλυσαν τόσο αυτό καθεαυτό το σπουδαίο επαναστατικό γεγονός που πριν 202 χρόνια συντάραξε την Ευρώπη, όσο και το μεγάλο ερώτημα που πλανάται μέχρι τις μέρες μας για την Επανάσταση του 1821!
ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ <<ΠΡΩΙΝΗ>> ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΠΥΡΓΟΥ
Τρεις διακεκριμένοι επιστήμονες ομιλητές ανέλυσαν τόσο αυτό καθεαυτό το σπουδαίο επαναστατικό γεγονός που πριν 202 χρόνια συντάραξε την Ευρώπη, όσο και το μεγάλο ερώτημα που πλανάται μέχρι τις μέρες μας για την Επανάσταση του 1821!
Η Ελληνική Επανάσταση που ήταν καθαρά εθνικοαπελευθερωτική είχε ταυτόχρονα θρησκευτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά?
Ανήμερα της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου, έλαβε χώρα στις 7 το απόγευμα με τη νέα ώρα, μία εξαιρετική εκκδήλωση, για τα 202 χρόνια από την μεγαλειώδη Ελληνική Επανάσταση, που τάραξε στην Ευρώπη το status εκείνης της εποχής και στη συνέχεια με τη βοήθεια των τριών Μεγάλων Δυνάμεων, Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας, που κατατρόπωσαν στο Ναυαρίνο, τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο τον Οκτώβριο του 1827, διέσωσαν από την ολοσχερή ήττα την Ελληνική Επανάσταση, που με τους δύο φοβερούς Εμφυλίους Πολέμους (1824 και 1825), με την είσοδο χιλιάδων Τουρκοαιγυπτίων υπό τον Ιμπραήμ, αφανίστηκαν ολόκληρες περιοχές, με τον θάνατο του Παπαφκέσσα τον Μάιο του 1825, στο Μανιάκι, με πυρπολήσεις και καταστροφές στην Ηλεία και με την πτώση του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826. Τον Απρίλιο του 1827 σκτώνεται ο Καραϊσκάκης στο Φάληρο και σχεδόν τα πάντα έχουν καταρρεύσει. Μια Επανάσταση που ξεκίνησε με μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες και με την έξυπνη τακτική του Ανταρτοπόλεμου, θα τιναζόταν στον αέρα, από τους δύο μεγάλους Εμφυλίους Πολέμους ανάμεσα στους Επαναστατημένους Έλληνες, με δολοφονίες Οπλαρχηγών και μεγάλες καταστροφές στο Μωριά από τους Ρουμελιώτες. Στην πιο κρίσιμη στιγμή για το υπό δημιουργία ανεξάρτητο Ελληνικό Έθνος – Κράτος, επενέβησαν οι τρεις ξένες Μεγάλες Δυνάμεις, οι οποίες και κατατρόπωσαν εξ ολοκλήρου σχεδόν τον Τουρκοαιγυπτιακό Στόλο και άλλαξε άρδην η όλη κατάσταση και η αρνητική μέχρι πρότινος στάση της Μεγάλης Βρετανίας και της Ρωσίας.
Με πρυτοβουλία της Εφημερίδας <<Πρωινή>> και προσωπικά του Εκδότη κ. Γιάννη Ρήγα, με συνδιοργάνωση του Δήμου Πύργου, κλήθηκαν τρεις διακεκριμένες επιστημονικές προσωπικότητες, όπου και αναπτύχθηκαν άκρως ενδιαφέρουσες εισηγήσεις. Στο Δημοτικό Θέατρο <<Απόλλων>>, όπου έλαβε χώρα η εκδήλωση ήταν ο Ομότιμος Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νίκος Αλιβιζάτος και ο Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Θανάσης Χρήστου. Ο τρίτος ομιλητής, Ιστορικός, Διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών Δρ Στέφανος Καβαλλιεράκης, για λόγους υγείας δεν μπόρεσε να παραστεί και μίλησε μέσω τηλεδιάσκεψης.
Τον συντονισμό της Ημερίδας και όλης γενικά της εκδήλωσης, με την ακριβή τήρηση των χρονικών παραμέτρων, ανέλαβε επιτυχώς ο συνάδελφος δημοσιογράφος Παναγιώτης Φωτεινόπουλος.
Έθεσα ένα ερώτημα, στον δεύτερο κεντρικό τίτλο, που εφαρμόζω το τελευταίο χρονικό διάστημα και φυσικά σεβόμενος τους ομιλητές, δύο μόνο λόγια θα πω, καθότι το παρόν Ρεπορτάζ έχει τη μορφή του Αρθρορεπορτάζ! Ουδείς ιστορικός μελετητής και συγκριτικός αναλυτής αρνείται το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ελληνικής Επανάστασης, που είχε Εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα. Παράλληλα στους Αγωνιστές Επαναστάτες υπήρχε έντονο το θρησκευτικό συναίσθημα, αρχής γενομένης από την Προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη, για την έναρξη της Επανάστασης στις Παραδουνάβιες περιοχές, όπου ο ένοπλος αυτός αγώνας κράτησε επτά μήνες, κατά τις ιστορικές καταγραφές, και η συντριβή στη μάχη στο Δραγατσάνι του Ιερού Λόχου κόστισε τη ζωή όλων σχεδόν των νέων!
Και όσον αφορά τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της, εκτός από τις αντιγνωμίες των ιστορικών και άλλων μελετητών, υφίσταται μία αναντίρρητη αλήθεια ότι στους δύο μεγάλους εμφυλίους πολέμους ανάμεσα στους επαναστατημένους Έλληνες, αναμετρήθηκαν εκτός από τις φιλοδοξίες και τις προσωπικές διαφορές, αντίρροπες δυνάμεις από την κοινωνική διαστρωμάτωση των Αγωνιστών Επαναστατών.
Ο συντονιστής της Ημερίδας Παν. Φωτεινόπουλος κάλεσε εν αρχή τον Σεβ. Μητροπολίτης Ηλείας κ. Αθανάσιο, να απευθύνει χαιρετισμό και ο χαιρετισμός του σεπτού Ιεράρχη ήταν ολόθερμος για τους ήρωες προγόνους που σήκωσαν στους ώμους τους τον αβάσταχτο πόθο για τη Λευτεριά της Ελλάδας!
Από τους εισηγητές πρώτος μίλησε ο κ. Καβαλλιεράκης, ο οποίος έδωσε το κεντρικό στίγμα για τη φύση της Επανάστασης λέγοντας ότι είναι πολλαπλών ταυτοτήτων! Ο εκλεκτός ομιλητής τόνισε στην ανάπτυξη της εισήγησής του, τόσο τις ιδιαιτερότητες των κοινωνικών στρωμάτων, όσο και τον ρόλο της Εκκλησίας, με έμφαση κυρίως στον κατώτατο κλήρο, όπου αναδείχτηκαν εξέχουσες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης. Στον ανώτατο κλήρο τα πράγματα είναι διαφορετικά και δεν ήταν πολλοί οι Ιεράρχες που απροκατάληπτα στήριξαν την Επανάσταση. Κάνοντας μία εμπεριστατωμένη ιστορική ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασηςπριν από το 1821, αλλά και κατά τη διάρκεια του Επαναστατικού Αγώνα, ο κ. Καβαλλιεράκης επεσήμανε ότι η Ελληνική Επανάσταση είχε επίδραση από άλλες επαναστάσεις, όπως την Αμερικανική, την Γαλλική και την Ιταλική, αλλά και από τους Ρώσους Δεκεμβριστές. Τελικά όλα καταλήγουν στη διαμόρφωση του Έθνους – Κράτους!
Στο τέλος της εισήγησης, ο συντονιστής Πάνος Φωτεινόπουλος αφιέρωσε την εν εξελίξει Ημερίδα στον πρόσφατα αποβιώσαντα συμπολίτη Παύλο Αθανασόπουλο, γνωστή ηγετική μορφή της Εξέγερσης της Νομικής ενάντια στη Χούντα!
Να σημειωθεί ότι όλοι οι ομιλητές στάθηκαν με ιδιαίτερη προσοχή στο Σύνταγμα, που ενέκρινε η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, περί τα τέλη του 1821, το οποίο ήταν εκείνο που έθεσε την έννοιια της συγκρότησης του Έθνους – Κράτους!
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Χρήστου, που στάθηκε σε ορισμένα σημεία του λόγου του, εκθειάζοντας τον Αγώνα των Ηλείων και όπως τόνισε χαρακτηριστικά η Ελληνική Επανάσταση γίνεται με όρους νεωτερικότητας. Και όσον αφορά την Ηλεία, αυτή έχει τα πάντα με σημαίνουσες προσωπικότητες, όπως ο Γεώργιος Σισίνης, ο Χαράλαμπος Βιλαέτης, ο Λυκούργος Κρεστενίτης κ.ά. Οι Ηλείοι με τη συνδρομή και άλλων Αγωνιστών από Αρκαδία και Επτάμησα, κατάφεραν να εκπορθήσουν τους τρομερούς ικανότατους πολεμιστές Τουρκαλβανούς από το Λάλα, μετά τη μεγάλη και ιστορική μάχη στο Πούσι. Η πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε ήταν τα Καλάβρυτα, στις 21 Μαρτίου 1821, ενώ στις 22 Μαρτίου απελευθερώνεται η Μάνη υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και στις 23 Μαρτίου η Καλαμάτα.
(Σημ. σ. Στα απομνημόνεύματά του ο Φωτάκος δίνει μία άλλη διάσταση, όσον αφορά την ορκωμοσία των Αγωνιστών στη Μονή της Αγίας Λαύρας, γράφοντας ότι έγινε η ορκωμοσία των Επαναστατών από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, αλλά στην πλατεία Γεωργίου των Πατρών. Ντοκουμέντο όμως από το Αρχείο της Μονής της Αγίας Λαύρας αναφέρει ότι στις 17 Μαρτίου του 1821 έγινε στην Αγία Λαύρα από τον Αρχιεπίσκοπο Παλαιών Πατρών Γερμανό, η ορκωμοσία των Οπλαρχηγών Επαναστατών).
Ο κ. Αλιβιζάτος, γνώστης πολλών θεμάτων γύρω από τα Ελληνικά Συντάγματα, καθότι διακεκριμένος Συνταγματολόγος, ανέφερε στη δική του εισήγηση ότι υπάρχουν τρία τοπικά Συντάγματα και ένα εθνικό. Στάθηκε με έμφαση στο γεγονός ότι ο πόθος των Ελλήνων για την Ελευθερία υπερφαλαγγίζει όλα τα εμπόδια! Και χαρακτηριστικά είπε το γνωστό ότι του Έλληνα ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει!
Ο εκλεκτός ομιλητής σκιαγραφώντας τα σημαντικότερα γεγονότα προεπαναστατικά και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης είπε ότι ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ευρισκόμενος στο εξωτερικό αντιλήφθηκε ‘οτι υο Σύνταγμα θα είναι εκείνο, που θα παίξει σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα και στην εύρυθμη λειτουργία του κράτους και της ζωής των πολιτών. Επίσης έκανε αναφορά στα ευρωπαϊκά Συντάγματα.
Ο κ. Αλιβιζάτος έδωσε την εξελικτική πορεία διμόρφωσης των Διαφόρων Συνταγμάτων, με τα συστήματα που αφορούν το καθεστώς της Μοναρχίας, έως και το καθεστώς της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Πρόσθεσε επίσης με έμφαση ότι το πιο σημαντικό Σύνταγμα από Αριστερής σκοπιάς είναι το Σύνταγμα του Ροβιεσπέρου, του 1793!
Το Σύνταγμα του Ρήγα Φεραίου, το 1795, είναι επίσης προοδευτικό με παμβαλκανικό χαρακτήρα! Τέλος αναφερόμενος σε δύο καθοριστικά πρόσωπα , που σημάδεψαν την πορεία του Ελληνισμού, είπε ότι ο Ιωάννης Κωλέττης εκφράζει τη συντήρηση της εποχής, ενώ ο Ρήγας Φεραίος ό,τι πιο προοδευτικό και επαναστατικό!