Το ποίημα της Κυριακής *** Γράφει η Καλλιόπη Ι. Δημητροπούλου Φιλόλογος, συγγραφέας *** ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ’40 ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ
Το ποίημα της Κυριακής
Γράφει η Καλλιόπη Ι. Δημητροπούλου
Φιλόλογος, συγγραφέας
ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ’40 ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ
Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες της Ιστορίας, από την αρχαιότητα ώς τον σύγχρονο κόσμο, η ζωή αμαυρώνεται από διαρκείς πολέμους. Με το βλέμμα στραμμένο στη Μέση Ανατολή που φλέγεται και στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας Ουκρανίας, το αίτημα για ειρήνη είναι και σήμερα επιτακτικό.
Την 28η Οκτωβρίου 1940 η Ιστορία καλούσε και πάλι τον Ελληνικό λαό, να δώσει τον αγώνα του και να απαντήσει στην αξίωση των Ιταλών φασιστών για την παράδοση του ελληνικού εδάφους.
ΤΟ ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ
«Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», του Οδυσσέα Ελύτη (απόσπασμα)
Ήταν ωραίο παιδί. Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί
Στους ώμους της στεριάς το στάρι που αναγάλλιαζε·
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης και το φτύσανε
Μια στο κεφάλι, μια στον κόρφο, μια μέσα στο κλάμα του·
Βγήκαν Ρωμιοί με μπράτσα φοβερά
Και το σηκώσαν στου βοριά τα σπάργανα…
Ύστερα οι μέρες τρέξανε, παράβγαν στο λιθάρι
Καβάλα σε φοραδοπούλες χοροπήδηξαν
Ύστερα κύλησαν Στρυμόνες πρωινοί
Ώσπου κουδούνισαν παντού οι τσιγγάνες ανεμώνες
Κι ήρθαν από της γης τα πέρατα
Οι πελαγίτες οι βοσκοί να παν των φλόκων τα κοπάδια
Εκεί που βαθιανάσαινε μια θαλασσοσπηλιά,
Εκεί που μια μεγάλη πέτρα εστέναζε!
………………………………………….
Ήταν γενναίο παιδί.
Με τα θαμπόχρυσα κουμπιά και το πιστόλι του,
Με τον αέρα του άντρα στην περπατηξιά,
Και με το κράνος του – γυαλιστερό σημάδι
(Φτάσανε τόσο εύκολα μεσ’ στο μυαλό
που δεν γνώρισε κακό ποτέ του)
Με τους στρατιώτες του ζερβά δεξιά
Και την εκδίκηση της αδικίας μπροστά του.
-Φωτιά στην άνομη, φωτιά!
Με το αίμα πάνω από τα φρύδια
Τα βουνά της Αλβανίας βροντήξανε
Ύστερα λυώσαν χιόνι να ξεπλύνουν
Το κορμί του, σιωπηλό ναυάγιο της αυγής
Και το στόμα του, μικρό πουλί ακελάηδιστο,
Και τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημίας.
Βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας
Δεν έκλαψαν.
Γιατί να κλάψουν
Ήταν γενναίο παιδί!
Η ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
Η εμπειρία του ελληνοϊταλικού πολέμου σηματοδοτεί μια καθοριστική αλλαγή για τον Οδυσσέα Ελύτη, που συμμετείχε στον πόλεμο αυτό ως ανθυπολοχαγός και γνώρισε από κοντά την απάνθρωπη σκληρότητα του πολέμου και τον ανείπωτο πόνο που γεννά. Ο Ελύτης περνά μέσα από τα τραγικά αυτά βιώματα στην περίοδο της ωριμότητας, και προσφέρει μερικές από τις συγκλονιστικότερες σελίδες της νεοελληνικής λογοτεχνίας για ό,τι συνιστά έναν πόνο τόσο βαθύ που μόνο η τυφλή μοίρα των πολεμικών συρράξεων μπορεί να προκαλέσει∙ ένας νέος ανθυπολοχαγός γεμάτος ζωή, που όμως δεν πρόλαβε να ζήσει, βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Ένα ποίημα ηρωικό, μα πέρα ως πέρα αντιπολεμικό, που εστιάζει στην απώλεια και το θρήνο του ενός, για να αναδείξει όσο γίνεται πληρέστερα τον αντίκτυπο αυτού και κάθε άλλου πολέμου.
(Κωνσταντίνος Μάντης)
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ
Ο χαμένος ανθυπολοχαγός της Αλβανίας άφησε άσβηστο στον ιστορικού ρού, το αιματοβαμμένο από τα κρυοπαγήματα πέλμα του, στα άξενα και δυσπρόσιτα βουνά της Αλβανίας. Και έτσι δίδαξε την ανθρωπότητα πως η νίκη δεν στεφανώνει τους πολλούς. Αλλά αυτούς που έχουν το σθένος και την ηθική αρετή, υπο αντίξοες συνθήκες, να μάχονται για ιδανικά και αξίες. Η ιερή ωστόσο μέρα της 28ης Οκτωβρίου, δεν πρέπει να αποτελεί μόνο μέρα εορτασμού και ιστορικής μνήμης. Αλλά και γόνιμο έναυσμα περισυλλογής και προβληματισμού.
(Πάνος Ν. Αβραμόπουλος)