333 χρόνια από την ανατίναξη του Παρθενώνα
(Από το *Αθηνολόγιο*
ΠΗΓΗ : <<Φίλοι της Δημόσιας Ηλειακής Βιβλιοθήκης >>
Σαν σήμερα η ανατίναξη του Παρθενώνα, του συμβόλου της Ελλάδας, από τον Μοροζίνι.
333 χρόνια από την πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία του ελληνικού πολιτισμού…
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ, παρόλο που η σημερινή μέρα κυλάει χωρίς σχεδόν κανένας να το θυμάται. Θα έπρεπε να είναι μια θλιβερή επέτειος, όχι μόνο για τον ελληνισμό αλλά για τον παγκόσμιο πολιτισμό, που εξακολουθεί να χάνει μνημεία στο όνομα της βαρβαρότητας. Η δημοσίευση αυτή θα ανέβει στις 3 και 333 χρόνια πριν ο Παρθενώνας, πάρα τους βανδαλισμούς, τις μετασκευές και την φωτιά των Ερουλων, παραμένει σχεδόν ακέραιος. Στις 2 το μεσημέρι 333 χρόνια πριν, όταν θα έμπαινα από τα προπύλαια, τα γλυπτά του δυτικού αετώματος, που μοιάζουν να έγιναν από χέρι Θεού και όχι ανθρώπου, είναι στην θέση τους και λένε την ιστορία μιας πόλης που έμελλε να λέγεται Αθήνα.
Πόσες φορές έχω πει “Αν ο Παρθενώνας δεν έπεφτε από τις βόμβες στις 26 Σεπτεμβρίου του 1687, ο Έλγιν δεν θα μπορούσε να τον πλησιάσει ποτέ για να τον λεηλατήσει, ίσως να είχε λαβωματιές από την πολιορκία του Κιουταχή, ίσως και όχι αφού οι Οθωμανοί δείξαν το σκληρό τους πρόσωπο στα μνημεία όταν τους ήταν άχρηστα ερείπια. Σήμερα ίσως θα δέσποζε ακέραιος πάνω στον Ιερό Βράχο, όπως ο ναός του Ηφαίστου. Αλλά τι σημασία έχει το “αν” αφού η καταστροφή έγινε και έκανε έναν μάταιο πόλεμο χωρίς σημασία, σημαντικό γιατί το ιερότερο μνημείο του ελληνικού πολιτισμού σακατεύτηκε από βαρβάρους μεταμφιεσμένους σε πολιτισμένους Ευρωπαίους.
Τι πιθανότητες είχε να περάσει μια οβίδα ένα άνοιγμα ή την στέγη του ναού και να προκαλέσει ανάφλεξη στην αποθηκευμένη πυρίτιδα; Μάλλον μικρή! Τι πιθανότητες είχε να επιβιώσει ο Παρθενώνας ως ερείπιο; Μάλλον καμία. Και όμως έζησε. Πόσο οξύμωρο και θλιβερό: Οι “βάρβαροι” Οθωμανοί έζησαν με τον Παρθενώνα σχεδόν 250 χρόνια χωρίς να τον πειράξουν, αν εξαιρέσεις ότι έγινε το τέμενος της λατρείας τους. Και όμως οι πολιτισμένοι ευρωπαίοι της Γαληνότατης που απήλαυσαν τις χάρες της αναγέννησης, που μνημεία σαν τον Παρθενώνα τροφοδότησαν τις αξίες τους, τον κατέστρεψαν σε 4 μόλις μέρες. Ήθελε ο Καίνιξμαρκ να καταστρέψει τον Παρθενώνα; Όχι, δεν υπάρχει λόγος οι απόψεις να διίστανται. Ο Καίνιξμαρκ έστρεψε τα κανόνια στον Παρθενώνα όταν ένας “Εφιάλτης” πρόδωσε το μυστικό των Οθωμανών. Εκούσια τον κατέστρεψε, δεν υπάρχει αμφιβολία.
Εξάλλου ο ίδιος ο Μοροζίνι σχεδίαζε την πλήρη καταστροφή του Ιερού Βράχου. Αν το σχέδιο του είχε πετύχει, σήμερα τα σπαράγματα του Παρθενώνα θα ήταν εντοιχισμένα σε διάφορα κτίρια της πόλης ως οικοδομικό υλικό που ίσως να μην ήταν καν πρωτεύουσα και στον Ιερό Βράχο θα υπήρχαν μόνο spolia. Όμως ο Παρθενώνας άντεξε, πάρα την λύσσα των Βενετών γιατί φτιάχτηκε από δυνατούς ευρηματικούς ανθρώπους, άφταστους στην δημιουργία, με γνώσεις που ούτε σήμερα δεν μπορούμε να φτάσουμε. Η ερειπιώδης του μορφή θα ενδυναμώσει τον ρόλο του και δεν θα τον βυθίσει στην λήθη και σήμερα θα είναι το υπέρτατο σύμβολο της Ελλάδας, διότι η δική του ιστορία συμβολιζει αυτά που βίωσε ο ελληνισμός: Κάηκε, βανδαλίστηκε, ανατινάχτηκε, έπεσε, σηκώθηκε, επέζησε παρά τις προβλέψεις. Αυτό είναι ο Παρθενώνας! Ο αφηγητής της ιστορίας μιας χώρας…
<<Ο θρήνος της Αθηνάς>>, πίνακας της Τινατίν Μανγκασαριάν βασισμένος σε ένα στιγμιότυπο λαογραφίας από το επερχόμενο βιβλίο του Kostis Talos για τον Παρθενώνα.